4. قرائت

مسأله 1268. یکی از واجبات نماز قرائت است که احکام آن، به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود:

الف. احکام قرائت رکعت اوّل و دوّم نماز، که در آن حمد و سوره خوانده می‌شود.

ب. احکام قرائت رکعت سوّم و چهارم نماز، که در آن تسبیحات اربعه یا حمد خوانده می‌شود و توضیح احکام مربوط به آنها در مسائل آینده ذکر می‌شود.

· احکام قرائت رکعت اوّل و دوّم

مسأله 1269. در ركعت اوّل و دوّم نمازهای واجب یومیّه، انسان واجب است اوّل، حمد و بعد از آن، بنابر احتیاط واجب سورۀ دیگری غیر از حمد بخواند و بنابر احتیاط لازم، سوره‌ای که می‌خواند سورۀ كامل باشد و سورۀ «الضُّحیٰ» و «اَلَمْ نَشْرَحْ» و همچنین سورۀ «فیٖل» و «قُرَیْش» در نماز، بنابر احتیاط واجب، یک سوره حساب می‌شود و با هم خوانده می‌‌شوند و حکم خواندن سوره‌های سجده­دار در مبحث «سجده‌های واجب قرآن» خواهد آمد.

مسأله 1270. اگر وقت نماز تنگ باشد یا انسان ناچار شود كه سوره را نخواند، مثلاً بترسد كه اگر سوره را بخواند، دزد یا درنده یا چیز دیگری به او صدمه بزند یا آنكه كاری داشته باشد که عرفاً ضروری حساب می‌شود، می‌‌تواند سوره را نخواند، بلكه در صورت تنگی وقت و در بعضی از موارد ترس، نباید سوره را بخواند.

مسأله 1271. اگر انسان سوره را به قصد اینکه خواندن آن بخشی از نماز است (قصد جزئیّت)، عمداً قبل از حمد بخواند، بنابر احتیاط واجب نمازش باطل است و اگر اشتباهاً سوره را قبل از حمد بخواند و در بین آن یادش بیاید، باید سوره را رها كند و بعد از خواندن حمد، سوره را از ابتدا بخواند. ^[368]

مسأله 1272. اگر فرد در نماز واجب، حمد و سوره یا یكی از آنها را فراموش كند و بعد از رسیدن به ركوع بفهمد، نمازش صحیح است و آن را ادامه دهد و احتیاط مستحب است بعد از نماز سجدۀ سهو انجام دهد.

مسأله 1273. اگر قبل از آنكه فرد برای ركوع خم شود، بفهمد حمد و سوره را نخوانده، باید هر دو را بخواند و اگر بفهمد تنها سوره را نخوانده، باید فقط سوره را بخواند؛

ولی اگر بفهمد سوره را خوانده، امّا حمد را نخوانده، باید اوّل حمد و بعد از آن، دوباره سوره را بخواند و نیز اگر خم شود و پیش از آنكه به حدّ‌ ركوع برسد بفهمد حمد و سوره یا سورۀ تنها یا حمد تنها را نخوانده، باید بایستد و به همین دستوری که بیان شد، عمل نماید. ^[369]

مسأله 1274. در نماز جمعه و نماز صبح و ظهر و عصر روز جمعه، مستحب است فرد در ركعت اوّل بعد از حمد، سورۀ «جمعه» و در ركعت دوّم بعد از حمد، سورۀ «منافقون» را بخواند و اگر مشغول یكی از این دو سوره در نماز جمعه یا نمازهای روز جمعه شود، بنابر احتیاط واجب، نمی‌‌تواند آن را رها كند و سورۀ دیگری را بخواند، هرچند به نصف سوره نرسیده باشد.

مسأله 1275. اگر فرد بعد از حمد، مشغول خواندن سورۀ «قُلْ هُوَ اللّهُ‏ أَحَد» یا سورۀ «قُلْ یا أَیُّها الْكافِرُوْن» شود، نمی‌‌تواند آن را رها کند و سورۀ دیگری را بخواند؛

ولی در نماز جمعه و نمازهای روز جمعه، اگر فرد قصد خواندن سورۀ «جمعه» و «منافقون» را داشته باشد و از روی فراموشی به جای سورۀ «جمعه» و «منافقون»، یكی از دو سورۀ «قُلْ هُوَ اللّهُ‏ أَحَد» یا «قُلْ یا أَیُّها الْكافِرُوْن» یا سورۀ دیگری را بخواند، می‌‌تواند آن را رها كند و سورۀ «جمعه» و «منافقون» را بخواند، هرچند بعد از رسیدن به نصف سوره باشد.

مسأله 1276. اگر فرد در نماز جمعه یا نمازهای روز جمعه، عمداً سورۀ «قُلْ هُوَ اللّهُ‏ أَحَد» یا سورۀ «قُلْ یا أَیُّها الْكافِرُوْن» را بخواند، هرچند به نصف نرسیده باشد، بنابر احتیاط واجب نمی‌تواند رها كند و سورۀ «جمعه» و «منافقون» را بخواند.

مسأله 1277. اگر انسان در نماز، غیر سورۀ «قُلْ هُوَ اللّهُ‏ أَحَد» و «قُلْ یا أَیُّها الْكافِرُوْن» سورۀ دیگری بخواند، تا زمانی ‌‌که به نصف سوره نرسیده می‌‌تواند آن را رها كند و سورۀ دیگری بخواند (مگر در موارد مسألۀ«1274») و پس از رسیدن به نصف، بنابر احتیاط واجب رها كردن آن و خواندن سورۀ دیگر جایز نیست.

مسأله 1278. اگر انسان مشغول خواندن سوره بعد از حمد شده است و به علّت تنگی وقت نتواند سورۀ­ مذکور را تمام نماید، ولی فرصت برای خواندن سورۀ کوتاه دیگری دارد، بنابر احتیاط لازم باید آن سوره را رها كرده و سورۀ دیگر را بخواند، هرچند به نصف هم رسیده باشد؛ این حکم در موارد اضطرار و ناچاری نیز جاری است.

مسأله 1279. اگر انسان مشغول خواندن سوره بعد از حمد شده، ولی مقداری از سوره را فراموش كند، می‌‌تواند آن سوره را رها كرده و سورۀ دیگری را بخواند، هرچند به نصف هم رسیده باشد یا سوره‏ای كه می‌خوانده «قُلْ هُوَ اللّهُ‏ أَحَد» یا «قُلْ یا ‌أَیُّها الْكافِرُوْنَ» باشد، همچنان که می‌‌تواند به همان مقدار كه خوانده است، اكتفا نماید.

مسأله 1280. تعیین سوره هنگام خواندن «بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحیٖم»، لازم نیست و نمازگزار می‌تواند ابتدا «بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحیٖم» را بدون معیّن کردن سورۀ خاص بگوید، سپس سوره‌ای را که می‌خواهد بخواند معیّن کند؛

امّا اگر نمازگزار ابتدا «بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحیٖم» را به نیّت سورۀ خاص بگوید، چنانچه بخواهد سوره‌ای غیر از آن را بخواند، ^[370] احتیاط واجب آن است که آن را دوباره بگوید.

مسأله 1281. بر مرد بنابر احتیاط، واجب است حمد و سورۀ نماز صبح و مغرب و عشاء را بلند بخواند. ^[371]

مسأله 1282. بر مرد و زن بنابر احتیاط، واجب است حمد و سورۀ نماز ظهر و عصر را آهسته بخوانند؛ به جز موارد استثنایی که در مسألۀ«1285» ذکر می‌شود.

مسأله 1283. مرد بنابر احتیاط واجب، باید در نماز صبح و مغرب و عشاء مواظب باشد كه تمام كلمات حمد و سوره، حتّی حرف آخر آنها را بلند بخواند.

مسأله 1284. زن می‌‌تواند حمد و سورۀ نماز صبح و مغرب و عشاء را بلند یا آهسته بخواند؛ ولی اگر نامحرم صدایش را بشنود و موردی باشد كه رساندن صدا به نامحرم، حرام است، ^[372] باید آهسته بخواند و اگر عمداً بلند بخواند، نمازش بنابر احتیاط واجب باطل است.

مسأله 1285. مستحب است «بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحیٖم» حمد و سورۀ نماز ظهر و عصر بلند خوانده شود و نیز مستحب است حمد و سورۀ نماز ظهر روز جمعه بلند خوانده شود و امّا حمد و سورۀ نماز جمعه بنابر احتیاط واجب باید بلند خوانده شود.

مسأله 1286. ملاک در بلند و آهسته خواندن، ظاهر شدن یا ظاهر نشدن جوهرۀ صدا نیست، بلکه ملاک، «بلند یا آهسته بودن از نظر عرف» است. بنابراین، اگر در هنگام خواندن حمد و سورۀ نماز صبح یا مغرب یا عشاء توسط مردان، جوهرۀ صدا اظهار نشود، ولی عرف آن را صدای بلند حساب کند، کافی است.

مسأله 1287. اگر انسان در جایی که باید نماز را بلند بخواند عمداً آهسته بخواند، یا در جایی که باید آهسته بخواند عمداً بلند بخواند، بنابر احتیاط واجب نمازش باطل است؛

ولی اگر از روی فراموشی یا ندانستن مسأله باشد، نماز صحیح است و در این مورد فرقی بین جاهل قاصر و مقصّر نیست و نیز فرقی ندارد که نمازگزار اصل لزوم بلند یا آهسته خواندن را نمی‌دانسته - مثل آنکه نمی‌دانسته سورۀ نماز صبح را باید بلند بخواند - یا اینكه نسبت به بعضی از مسائل بلند یا آهسته خواندن اطلاع نداشته، مثل اینكه نمی‌‌دانسته ملاک در بلند یا آهسته بودن، نظر عرف است و اگر در بین خواندن حمد و سوره بفهمد اشتباه کرده، لازم نیست مقداری را که خوانده دوباره بخواند، هرچند دوباره خواندن آن مطابق احتیاط مستحب است.

مسأله 1288. اگر كسی در خواندن حمد و سوره بیشتر از معمول صدایش را بلند كند، مثل آنكه آنها را با فریاد بخواند، نمازش باطل می‌‌شود.

مسأله 1289. انسان باید قرائت نماز را صحیح بخواند و كسی كه به هیچ صورت نمی‌‌تواند همۀ سوره حمد را صحیح بخواند، باید به همان صورت كه می‌‌تواند، بخواند به شرط آنكه مقداری را كه صحیح می‌خواند، قابل توجّه باشد؛

ولی اگر آن مقدار ناچیز باشد، بنابر احتیاط واجب، باید مقداری از بقیّۀ قرآن را كه می‌‌تواند صحیح بخواند به آن ضمیمه كند و اگر نمی‌تواند باید تسبیح (سُبْحانَ اللّه) را به آن ضمیمه كند؛

امّا كسی كه نمی‌‌تواند به كلّی سوره بعد از حمد را صحیح بخواند، لازم نیست چیزی به جای آن بخواند و در هر صورت، احتیاط مستحب آن است كه نماز را به جماعت به‌جا آورد.

مسأله 1290. اگر یكی از كلمات حمد یا سوره را عمداً نگوید یا به جای حرفی، حرف دیگری را بگوید مثلاً به جای «ض»، «ذ» یا «ز» بگوید یا فتحه یا كسره یا ضمّه (ــَــ ـــِـ ــُــ) حروف را رعایت نكند، به گونه‏ای كه غلط شمرده شود یا تشدید را نگوید، نماز او باطل است.

مسأله 1291. كسـی كـه حمـد را بـه خوبـی نمی‌دانـد بایــد سعـی كنـد وظیفـه خود را - هرچند به یکی از صورت‌هایی که در مسألۀ بعد ذکر می‌شود - انجام دهد، چه با یاد گرفتن یا تلقین باشد و چه با اقتدا در جماعت، یا با تكرار نماز در موارد شک؛

البتّه اگر وقت تنگ شده، چنانچه مقداری از حمد را که صحیح می­خواند، مقدار قابل توجّه باشد که عرفاً صدق قرائت قرآن نماید، خواندن همان مقدار کافی است، وگرنه واجب است مقداری از بقیّۀ قرآن را که می­تواند صحیح بخواند و عرفاً صدق قرائت قرآن می­نماید، بخواند و اگر این امر نیز مقدور نیست، کافی است به جای آن تسبیح (سُبْحانَ اللّه) بگوید و در این صورت نمازش صحیح است، ولی چنانچه در یاد گرفتن كوتاهی كرده اگر ممكن باشد، برای فرار از عقوبت، باید نمازش را به جماعت بخواند.

مسأله 1292. اگر فرد فتحه یا كسره یا ضمّه (ــَــ ـــِـ ــُــ) كلمه‏ای را نداند یا اینكه نداند مثلاً كلمه‏ای با «س» است یا با «ص»، باید وظیفۀ خود را به گونه‌ای که شرعی باشد، انجام دهد، مثل آنکه یکی از کارهای ذیل را انجام دهد:

الف. طرز تلفّظ صحیح کلمه را یاد بگیرد.

ب. نمازش را به جماعت بخواند.

ج. آن را دو جور یا بیشتر بخواند و قصد کند آنچه در واقع صحیح است جزء نماز باشد؛ البتّه این کار در صورتی صحیح است که شکل غیر صحیح کلمه، عرفاً ذکر غلط یا قرآن غلط شمرده شود، مثل آنکه در «اهْدِنَا الصِّراطَ المُسْتَقیٖم»، المُسْتَقیٖم را یک بار با (س) و یک بار با (ص) بخواند كه اطمینان كند صحیح آن را خوانده است و در این صورت نماز او صحیح است.

د. آن را تنها به یک صورت بخواند و چنانچه بعد از نماز معلوم شود که همان صورت صحیح بوده، نمازش صحیح است و اگر غلـط باشــد، باید آن را در صورتــی که در آموختن و فراگیری قرائت کوتاهی کرده است دوباره بخواند؛ امّا چنانچه این امر به علّت فراموشی آنچه یاد داشته، باشد دوباره خواندن نماز واجب نیست.

مسأله 1293. مناسب آن است که قرائت حمد و سورۀ نماز بر اساس یکی از قرائت­های معروف هفت‌گانه باشد و مناسب‌تر از آن، انتخاب قرائتی از قرائت‌های معروف هفت‌گانه است که در زمان معاصر معمول و مرسوم است؛ ولی انتخاب قرائت­هایی غیر از آنچه در زمان ائمّه نسبت به بعضی از حروف و کلمات، معمول و مرسوم بوده است، جایز نیست.

مسأله 1294. در سورۀ شریفۀ حمد، خواندن «مَالِكِ یَوْمِ الدّیٖنِ» به صورت «مَلِكِ یَوْمِ الدّیٖنِ» جایز است؛

همچنین خواندن «اهْدِنَا‌ الصِّرَاطَ ‌الْمُسْتَقیٖمَ» به صورت «اهْدِنَا السِّرَاطَ الْمُسْتَقیٖمَ» جایز است؛ و نیز خواندن «صِرَاطَ الَّذیٖنَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ» به صورت «سِرَاطَ الَّذیٖنَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ» جایز است؛

همین طور «کُفُواً در سورۀ شریفۀ توحید، آیۀ «وَلَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ» را می‌توان «کُفُؤاً» یا «کُفْؤاً» یا «کُفْواً» تلفّظ نمود، هرچند احتیاط مستحب است «کُفْواً» تلفّظ نشود.

· احکام قرائت رکعت سوّم و چهارم

مسأله 1295. نمازگزار در ركعت سوّم و چهارم نماز می‌‌تواند فقط یک حمد بخواند یا یک مرتبه تسبیحات اربعه بگوید، یعنی یک مرتبه بگوید: «سُبْحانَ اللّهِ‏ وَالْحَمْدُ لِلهِ وَلا إِلٰهَ إِلَّا اللّهُ وَاللّهُ أَكْبَرُ» و بهتر آن است كه سه مرتبه تسبیحات اربعه بگوید.

شایان ذکر است، انسان می‌‌تواند در یک ركعت، حمد و در ركعت دیگر، تسبیحات اربعه بگوید و بهتر است در هر دو ركعت تسبیحات اربعه بخواند؛

ولی مستحب بودن دو بار گفتن تسبیحات اربعه ثابت نیست و اگر بخواهد آن را دو بار بگوید، چنانچه در دفعۀ دوّم به عنوان ذکر مطلق بگوید، مانعی ندارد.

مسأله 1296. در تنگی وقت، انسان باید تسبیحات اربعه را یک مرتبه بگوید و اگر به مقدار آن هم وقت ندارد، كافی است یک مرتبه «سُبْحانَ اللّهِ‏» بگوید.

مسأله 1297. بر مرد و زن بنابر احتیاط، واجب است در ركعت سوّم و چهارم نماز، حمد یا تسبیحات اربعه را آهسته بخوانند - چه در نماز ظهر و عصر و چه مغرب و عشاء - و چنانچه آن را از روی عمد یا فراموشی یا ندانستن مسأله بلند بخوانند، حکم آن همانند حکم حمد و سوره است که قبلاً ذکر شد.

مسأله 1298. اگر در ركعت سوّم و چهارم، حمد بخواند، واجب نیست «بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحیمِ‏» آن را هم آهسته بگوید؛ مگر آنكه مأموم در نماز جماعت باشد كه در این صورت، باید حمد را آهسته بخواند و احتیاط واجب آن است كه «بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحیمِ‏» را هم آهسته بگوید.

مسأله 1299. كسی كه نمی‌‌تواند تسبیحات را یاد بگیرد یا درست بخواند، باید در ركعت سوم و چهارم نماز، حمد بخواند.

مسأله 1300. اگر نمازگزار در دو ركعت اوّل نماز به خیال اینكه دو ركعت آخر نماز است، تسبیحات اربعه بگوید، چنانچه قبل از ركوع بفهمد، باید حمد و سوره را بخواند و اگر بعد از رسیدن به حدّ ركوع یا بعد از ركوع بفهمد، نمازش صحیح است.

مسأله 1301. اگر نمازگزار در دو ركعت آخر نماز به خیال اینكه در دو ركعت اوّل است حمد بخواند، یا در دو ركعت اوّل نماز با اینكه گمان می‌كرده در دو ركعت آخر است حمد بخواند، چه قبل از ركوع بفهمد چه بعد از آن، نمازش صحیح است.

مسأله 1302. اگر نمازگزار در ركعت سوّم یا چهارم می‌خواست حمد بخواند، تسبیحات به زبانش آمد یا می‌خواست تسبیحات بخواند، حمد به زبانش آمد، چنانچه به كلّی خالی از قصد نماز بوده - حتّی در ضمیر ناخود آگاه - باید آن را رها كند و دوباره حمد، یا تسبیحات را بخواند؛

ولی اگر خالی از قصد نبوده، مثل آنكه عادتش خواندن چیزی بوده كه به زبانش آمده، می‌‌تواند همان را تمام كند و نمازش صحیح است.

مسأله 1303. كسی كه عادت دارد در ركعت سوّم و چهارم، تسبیحات اربعه بخواند، اگر از عادت خود غفلت نماید و به قصد ادای وظیفه مشغول خواندن حمد شود، کافی است و لازم نیست دوباره حمد یا تسبیحات را بخواند.

مسأله 1304. در ركعت سوّم و چهارم، مستحب است فرد به تسبیحات اربعه، استغفار را اضافه نماید، مثلاً بعد از تسبیحات اربعه بگوید «أَسْتَغْفِرُ اللّهَ رَبّي وَأَتُوْبُ إِلَیْهِ» یا بگوید «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لي».

شایان ذکر است، اگر نمازگزار در رکعت سوّم یا چهارم شک كند كه حمد یا تسبیحات اربعه را گفته یا نه یا آنکه در مقدار آنچه خوانده شک دارد، مثلاً نمی‌داند تسبیحات اربعه را دو بار گفته یا سه بار، چنانچه مشغول گفتن استغفار نشده، باید حمد یا تسبیحات اربعه را بخواند و نسبت به شک در تعداد تسبیحات، بنا را بر عدد کمتر گذارده و تسبیحات را کامل نماید، یعنی در مثال بالا بنا را بر دو گذاشته و یک تسبیحات دیگر بگوید و اگر در حال گفتن استغفار یا بعد از گفتن استغفار و قبل از خم شدن برای رکوع یکی از شک­های ذکر شده پیش آید، همین حکم بنابر احتیاط واجب، جاری است.

مسأله 1305. اگر انسان در ركوع ركعت سوّم یا چهارم، یا در حال رفتن به ركوع شک كند كه حمد یا تسبیحات را گفته یا نه یا آنکه شک در تعداد گفتن تسبیحات كند، به شک خود اعتنا نكند، هرچند به حدّ رکوع نرسیده باشد.

مسأله 1306. اگر نمازگزار هنگام خواندن حمد و سوره، یا خواندن تسبیحات اربعه، بی‌‌اختیار به قدری حركت كند كه از حال آرام بودن بدن خارج شود و سهواً یا بی‌اختیار، قسمتی از قرائت نماز را در همان حال بخواند، احتیاط مستحب آن است كه بعد از آرام گرفتن بدن، آنچه را در حال حركت خوانده دوباره بخواند.

· مستحبات و مکروهات قرائت نماز

مسأله 1307. مستحب است در تمام نمازها در ركعت اوّل، سورۀ «إِنّا أَنْزَلْناهُ في لَیْلَةِ الْقَدْرِ» و در ركعت دوّم، سورۀ «قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَد» خوانده شود. ^[373]

مسأله 1308. مكروه است انسان در هیچ یک از نمازهای یک شبانه روز، سورۀ «قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَد» را نخواند.

مسأله 1309. خواندن سورۀ «قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَد» به یک نفَس، مكروه است.

مسأله 1310. سوره‏ای (به جز سورۀ «قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَد») را كه نمازگزار در ركعت اوّل خوانده، مكروه است در ركعت دوّم بخواند؛ امّا اگر این‌ گونه عمل نماید، نماز وی صحیح است و چنانچه نمازگزار سورۀ «قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَد» را در هر دو ركعت بخواند، مكروه نمی‌باشد.

مسأله 1311. موارد ذیل در قرائت نماز مستحب شمرده شده است:

1. نمازگزار در ركعت اوّل، قبل از خواندن حمد بگوید «اَعُوْذُ بِاللّهِ‏ مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیمِ» و بهتر است آن را آهسته بگوید.

2. در ركعت اوّل و دوّم نماز ظهر و عصر، «بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحیمِ‏» را بلند بگوید.

3. حمد و سوره را شمرده بخواند.

4. در آخر هر آیه وقف كند، یعنی آن را به آیۀ بعد نچسباند.

5. در حال خواندن حمد و سوره، به معنای آیه توجّه داشته باشد.

6. اگر نماز را به جماعت می‌خواند، بعد از تمام شدن حمد امام و اگر فرادیٰ می‌خواند، بعد از آنكه حمد خودش تمام شد، بگوید «الحَمْدُ لِلهِ رَبِّ الْعالَمیٖنَ». ^[374]

7. بعد از خواندن سورۀ «قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَد»، یک یا دو یا سه مرتبه «كَذٰلِكَ اللّهُ رَبّي» یا «كَذٰلِكَ اللّهُ رَبُّنا» بگوید.

8. بعد از خواندن سوره كمی صبر كند، بعد تكبیر قبل از ركوع را بگوید یا قنوت را بخواند.

9. کسی که حمد و سوره و سایر اذکار نماز را می‌خواند، در مکانی نماز بخواند که صدای خویش را بشنود و از نماز خواندن در اماکن پر سر و صدا یا محلّ وزش باد پرهیز نماید.

مسأله 1312. قرائت سوره‌های ذیل در نمازها سفارش شده است:

1. قرائت سورۀ‌ «النَبَأ» يا «الإنسان» يا «الغاشیة» يا «القیامة» و مانند آنها ^[375] در نماز صبح.

2. قرائت سورۀ‌ «الأعلیٰ» يا «الشمس» و مانند آنها در نماز ظهر و نماز عشاء.

3. قرائت سورۀ «النصر» يا «التكاثر» در نماز عصر و نماز مغرب.

4. قرائت سورۀ‌ «جمعه» در ركعت اوّل و «منافقين» در ركعت دوّم نمازهای صبح و ظهر و عصر روز جمعه و نماز عشای شب جمعه.

5. قرائت سورۀ‌ «جمعه» در ركعت اوّل و سورۀ «توحيد» در ركعت دوّم نماز مغرب شب جمعه.

6. قرائت سورۀ «الإنسان» در ركعت اوّل و سورۀ‌ «الغاشیة» در ركعت دوّم نماز صبح دوشنبه و صبح پنج‌شنبه.