مركز ارتباط حضرت آیت الله العظمی سید علی حسينى سیستانی (مد ظله) در لندن، اروپا، شمال و جنوب امریکا است.
لزوم مراجعه به فقها
«علم فقه» یكی از مقدّس‌ترین علوم ارزندۀ اسلامی است كه عهده‌دار بیان روش اصیل بندگی خداوند متعال و كیفیّت صحیح آن است. این علم، در عصر پیامبر اكرمو امامان، پژوهندگان زیاد و رونقی چشم‌گیر داشته و مورد توجّه پیروان دین بوده، به‌ویژه در زمان امام باقر و امام صادق كه به حدّ اعلای اوج خود رسیده و دانشمندان بسیاری در مسائل مختلف دینی و فروع احكام، در محضر آن دو پیشوای بزرگ شیعه پرورش یافتند.
مسائل و احكام اسلامی در آن عصر نورانی علمی، چنان تحلیل و بررسی می‌شد كه نقل شده زرارة بن اعین، مدّت چهل سال مسائل حج را از امام صادق می‌آموخت و باز هم زمینۀ بحث باقی بود، چنانچه میگوید به امام صادق عرض كردم: خداوند مرا فدای تو گرداند، از چهل سال پیش تا كنون راجع به مسائل حج از شما می‌پرسم و شما همواره جواب می‌دهید. حضرت فرمودند: «ای زراره، كانون مقدّسی كه دو هزار سال پیش از آدم، مورد توجّه و زیارتگاه بوده، تو می‌خواهی مسائل آن در ظرف چهل سال بیان شود؟». [13]
در زمان ائمّۀ معصومین، عهده‌دار بیان احكام الهی، خود امامان بودند و نیز این موضوع را به عهدۀ اصحاب و شاگردان خاصّ خویش هم می‌گذاردند. مردان فاضل و مایه‌دار و با فضیلتی مانند زراره و محمّد بن مسلم و ابو بصیر و ابان بن تغلب، مسائل حلال و حرام و احكام دین را در اختیار مردم می‌گذاشتند و ائمّه، مردم را به آنان ارجاع می‌دادند.
چنانچه نقل شده، شعیب عَقَرقوفی میگوید به امام صادق عرض كردم: چه بسا نیاز پیدا می‌كنیم كه در موردی سؤال كنیم، حال از چه كسی بپرسیم؟ حضرت فرمودند: «بر تو باد به اسدی، یعنی ابو بصیر». [14]
همچنین، نقل شده كه عبداللّه بن ابی یَعفور میگوید: به امام صادق عرض كردم در هر وقت، برای من ممكن نیست شما را ببینم و محضر شما شرفیاب شوم و از طرفی چه بسا شخصی از شیعیان می‌آید و مطالبی را از من می‌پرسد و من پاسخ همۀ مسائل او را نمی‌دانم (وظیفه من چیست؟)، حضرت فرمودند: «چرا به محمد بن مسلم مراجعه نمی‌كنی؟ هر چه ندانستی از او بپرس كه او از پدرم امام باقر مسائل را فرا گرفته و در نزد آن حضرت، آبرومند و محترم بود». [15]
در نقل دیگری، علی بن مسیّب همدانی میگوید به حضرت رضا عرض كردم: من در ناحیه‌ای دور دست زندگی می‌‌کنم و در هر زمانی دسترسی به شما ندارم، پس از چه كسی برنامه‌های دینی‌‌ام را فرا بگیرم؟ حضرت فرمودند: «از زكریّا بن آدم قمی كه امین و محلّ اعتماد بر امر دین و دنیا است». علی بن مسیّب میگوید: هنگامی كه به شهر خود بازگشتم، هر مطلبی را كه مورد نیاز بود، از زكریّا بن آدم پرسش می‌كردم. [16]
همچنین، روایت شده كه عبدالعزیز بن المهتدی میگوید از امام رضا پرسیدم: در هر زمانی ملاقات با شما برایم میسّر نیست، پس مَعالم دینم را از چه كسی فرا بگیرم؟ حضرت فرمودند: «از یونس بن عبدالرحمن بیاموز». [17]
گاه ائمّه، بعضی از اصحاب خود را امر می‌كردند برای مردم فتویٰ بدهند، چنانکه در حدیث است كه امام باقربه اَبان فرمودند: «إجْلِسْ فیٖ مَسْجِدِ الْمَدیٖنَةِ وَأَفْتِ النّاسَ، فَإنّی أُحِبُّ أَنْ یُریٰ فیٖ شیٖعَتیٖ مِثْلُكَ». در مسجد مدینه بنشین و فتویٰ بده، زیرا دوست دارم كه همانند تو در میان شیعیانم دیده شود. [18]
سرانجام، عصر امامان كم‌‌كم سپری شد و دوران غیبت امام زمان فرا رسید و بیان حلال و حرام و روشنگری برنامه‌های زندگی جامعه، یكسره به فقهای جامع الشرایط واگذار گردید و موضوع فتویٰ و نیز موضوع تقلید، به صورت خاصّی رواج كلّی یافت.
13. وسائل الشیعه، ج11، ابواب وجوب الحجّ و شرائطه، باب1 وجوبه علی کلّ مکلّف مستطیع، ص12، ح12.
14. همان، ج27، ابواب صفات القاضی، باب11، وجوب الرجوع فی القضاء والفتویٰ، ص142، ح15.
15. همان، ص144، ح23.
16. همان، ص146، ح27.
17. همان، ص148، ح34.
18. معجم رجال الحدیث، ج1، ص144، حرف الف، مورد 28، ابان بن تغلب.