مركز ارتباط حضرت آیت الله العظمی سید علی حسينى سیستانی (مد ظله) در لندن، اروپا، شمال و جنوب امریکا است.

توضیح‌ المسائل جامع

احکام محتضر

مسأله 696. رو به قبله كردن شیعۀ دوازده امامی كه «محْتضَر» است، یعنی در حال جان دادن می‌باشد، مرد باشد یا زن، بزرگ باشد یا كوچک، بر هر مسلمانی، بنابر احتیاط واجب لازم است؛

یعنی در صورت امكان، بنابر احتیاط باید او را به پشت بخوابانند، به‌طوری كه كف پاهایش به طرف قبله باشد و چنانچه بدانند خودِ محتضر راضی است و محتضر، از کسانی که قاصر هستند مثل بچّۀ نابالغ یا دیوانه نباشد، لازم نیست برای این كار، از ولیّ او اجازه بگیرند و در غیر این صورت، اجازه گرفتن از ولیّ او بنابر احتیاط لازم است.

مسأله 697. رو به قبله شدن در حال احتضار بر خودِ محتضر واجب نیست، هرچند احتیاط مستحب آن است که محتضر در صورت امکان، خودش را رو به قبله نماید.

مسأله 698. بهتر آن است تا وقتی كه غسل میّت تمام نشده، میّت را طوری كه در مسألۀ«696» گفته شد، رو به قبله بخوابانند، ولی بعد از آنكه غسلش تمام شد، بهتر آن است كه او را مثل حالتی كه بر او نماز می‌خوانند، بخوابانند.

مسأله 699. مستحب است شهادتین و اقرار به دوازده امام و سایر عقائد حَقّه را به كسی كه در حال جان دادن است، طوری تلقین كنند كه بفهمد و نیز مستحب است چیزهایی را كه گفته شد، تا وقت مرگ تكرار كنند و خواندن دعای عدیله نیز مناسب است.

مسأله 700. مستحب است این دعا را طوری به محتضر تلقین كنند كه بفهمد:

«اللّهُمَّ اغْفِرْ‌ليَ الكَثیٖرَ مِنْ مَعاصیٖك، وَاقْبَلْ مِنّی الیَسیٖرَ مِنْ طاعَتِكَ، یا مَنْ یَقْبَلُ الیَسیٖرَ وَیَعْفُوْ عَنِ الكَثیٖرِ، اِقْبَلْ مِنّی الیَسیٖرَ وَاعْفُ عَنّی الكَثیٖرَ، إنَّكَ أَنْتَ العَفُوُّ الغَفُورُ، اللّهُمَّ ارْحَمْنیٖ فَإِنَّكَ رَحیٖمٌ»، و نیز مستحب است کلمات فرج را به محتضر تلقین كنند و مراد از آن، این دعا است: «لا إِلٰهَ إِلَّا اللّهُ الْحَلیٖمُ الْكَریمُ، لا إِلٰهَ إِلَّا اللّهُ الْعَليُّ الْعَظیمُ، سُبْحانَ اللّهِ‏ رَبِّ السَّمٰواتِ السَّبْعِ وَرَبِّ الأَرَضیٖنَ السَّبْعِ وَمٰا فیٖهِنَّ وَمٰا بَیْنَهُنَّ وَرَبِّ الْعَرْشِ الْعَظیٖمِ وَالْحَمْدُ لِلهِ رَبِّ الْعالَمیٖنَ».

مسأله 701. مستحب است برای راحت شدن محتضر، در بالین او سوره­های مباركۀ یٰس و صافّات و احزاب و آیة الكرسی و آیۀ پنجاه و چهارم از سورۀ اعراف و سه آیۀ آخر سورۀ بقره، بلكه هر چه از قرآن ممكن است بخوانند.

مسأله 702. مستحبّ است كسی را كه سخت جان می‌دهد، اگر ناراحت نمی‌شود، به جایی كه نماز می‌خوانده ببرند.

مسأله 703. تنها گذاشتن محتضر و گذاشتن چیز سنگین روی شكم او و بودن جنب و حائض نزد او و نیز حرف زدن زیاد و گریه كردن و تنها گذاشتن زنان نزد او، مكروه است.