مركز ارتباط حضرت آیت الله العظمی سید علی حسينى سیستانی (مد ظله) در لندن، اروپا، شمال و جنوب امریکا است.

توضیح‌ المسائل جامع

احكام دیگر وضو

مسأله 337. كسی كه شک دارد وضو گرفته یا نه، باید برای نماز و كارهایی كه نیاز به وضو دارد وضو بگیرد.

مسأله 338. اگر انسان در بین نماز شک كند وضو گرفته یا نه، بنابر احتیاط واجب نمی‌تواند به آن نماز اکتفا کند و باید وضو گرفته و نماز را دوباره بخواند و احتیاط مستحب است نماز را رها نکند، بلکه آن را تمام کند، سپس به دستوری که ذکر شد رفتار نماید.

مسأله 339. اگر بعد از نماز شک كند برای نماز وضو داشته یا بدون وضو نماز خوانده، نمازش صحیح است، ولی باید برای نمازهای بعد وضو بگیرد.

مسأله 340. كسی كه می‌‌داند وضو گرفته و باطل کنندۀ وضو هم انجام داده، مثلاً ادرار كرده، اگر نداند كدام زودتر انجام شده، باید برای کارهایی که وضو لازم دارد، وضو بگیرد و اگر در بین نماز چنین یقین و شکّی برایش پیش آید، باید پس از وضو نماز را دوباره بخواند و بنابر احتیاط واجب نمی‌تواند به آن نماز اکتفا نماید؛

امّا اگر بعد از نماز چنین یقین و شکّی حاصل شود، نمازی که خوانده صحیح است و باید برای نمازها و کارهای بعدی که وضو لازم دارد وضو بگیرد.

مسأله 341. اگر شک كند عملی كه وضو را باطل می‌‌كند انجام داده یا نه، بنا می‌‌گذارد كه آن مبطل را انجام نداده و هنوز وضوی او باقی است؛

ولی اگر بعد از ادرار، استبراء نكرده و وضو گرفته باشد و بعد از وضو رطوبتی از او بیرون آید كه نداند ادرار است یا چیز دیگر، وضوی او باطل می‌باشد که توضیح آن در مبحث «استبراء»، مسألۀ«88» گذشت.

مسأله 342. اگر بعد از نماز بفهمد وضوی او باطل شده، ولی شک كند قبل از نماز باطل شده یا بعد از نماز، نمازی كه خوانده صحیح است.

مسأله 343. اگر انسان بعد از وضو یا در بین آن یقین كند بعضی از قسمت‌ها را نشسته یا مسح نكرده است، چنانچه فاصلۀ زیادی ایجاد شده و موالات بههمخورده و رطوبت جاهایی كه پیش از آن است به جهت طولانی شدن مدّت، خشک شده، باید دوباره وضو بگیرد؛

امّا اگر خشک نشده یا به جهت گرمی هوا و مانند آن خشک شده، باید جاهایی را كه فراموش كرده و آنچه را بعد از آن است بشوید یا مسح كند.

مسأله 344. اگر در بین وضو، در شستن یا مسح كردن قسمتی از اعضای وضو شک كند، در صورتی كه موالات بههمنخورده، باید به شک خود اعتنا كند و پس از شستن یا مسح كردن عضو مشكوک، وضو را از همان جا ادامه دهد؛

امّا اگر بعد از وضو در شستن یا مسح كردن قسمتی از اعضای وضو شک كند، در صورتی كه عرفاً از وضو خارج (فارغ) شده است به شک خود اعتنا نكند، مثل اینكه از وضوخانه خارج شده یا مشغول به‌كار دیگری شده باشد.

مسأله 345. كسی كه در كارهای وضو، مثل كشیدن مسح سر یا شستن صورت یا دست‌ها و شرایط وضو، مثل پاک بودن آب و غصبی نبودن آن یا وجود مانع بر اعضای وضو زیاد شک می‌كند و كثیر الشک است، باید به شک خود اعتنا نكند. همچنین است اگر مبتلا به وسواس باشد؛ ملاک در تشخیص كثیر الشک، عرف است. [96]

شایان ذکر است، این حكم در غسل و تیمّم نیز جاری است.


[96]. ‌توضیح بیشتر معنای کثیر الشّک، در مسألۀ «1592» ذکر شده است.