حیواناتی که قابل تذکیه هستند

· حیوانات حلال گوشت

مسأله 1237. تمام «حیوانات حلال گوشت» اعم از چهارپایان، پرندگان و غیر آنها - چه اهلی باشند یا وحشی و چه خشکزی باشند یا آبزی - قابل تذکیه هستند، هرچند کیفیّت تذکیۀ آنها متفاوت است.

اگر حیوانات مذکور خون جهنده داشته باشند، تذکیۀ آن حیوانات باعث می‌شود خوردن آنها حلال گردیده و پاک محسوب شوند و چنانچه خون جهنده نداشته باشند، از آنجا که مردار آنها پاک است، اثر تذکیه، فقط حلال شدن گوشت آنها می­باشد.

شایان ذکر است، اگر حیوان حلال گوشت به واسطۀ عوارضی که ذکر خواهد شد ^[700] حرام گوشت شود، باز هم قابل تذکیه است و اثر تذکیۀ آن، پاکی بدن حیوان است، ولی خوردن آن حرام است.

مسأله 1238. همان طور که در مسألۀ قبل بیان شد، راه­های تذکیۀ حیوانات حلال گوشت با هم متفاوت است، این حیوانات - چه اهلی باشند و چه وحشی - در صورتی که «ذبح شرعی» شوند تذکیه می­شوند و چنانچه حیوانات مذکور وحشی ^[701] باشند، به وسیلۀ «صید با سلاح» یا «صید با سگ شکاری تعلیم دیده» نیز تذکیه می­شوند.

شایان ذکر است، از حکم فوق موارد ذیل استثنا می­شود:

الف. شتر فقط با «نَحْر» - با توضیحی که در کیفیّت نحر شتر ذکر خواهد شد - تذکیه می­شود.

ب. ماهی، میگو، ملخ فقط با «صید» - با توضیحی که در مباحث مربوط به آن ذکر می­شود - تذکیه می­شوند.

· حیوانات حرام گوشت

مسأله 1239. از میان «حیوانات حرام گوشت» موارد ذیل قابل تذکیه نمی­باشد، هرچند ذبح یا صید شوند:

الف. حیوانات نجس العین (سگ و خوک خشکزی)؛

ب. حيوانات کوچكى كه داخل زمين لانه داشته و خون جهنده دارند؛ مانند موش، موش خرما، سوسمار و راسو؛

ج. کرم‌ها و حشرات (غیر ملخ)؛ مانند پشه، مگس، سوسک، مورچه و کرمابریشم، حلزون؛

د. حیوانات حرام گوشتی که خون جهنده ندارند؛ مانند مار و ماهیبدونپولک، صدف، ‌اسفنج دریایی، ستارۀ دریایی، عروس دریایی، و سایر نرمتنان دریایی.

مسأله 1240. «حيوانات حرام گوشت» - به جز آنچه در مسألۀ قبل ذکر شد - قابل تذکیه هستند، چه درنده باشند یا غیر آن، و این حکم شامل «حیوانات مسخ شده» مانند فيل، خرس و میمون نیز می­شود.

شایان ذکر است، اگر حیوانات مذکور خون جهنده داشته باشند، تذکیۀ این حیوانات باعث می‌شود پاک محسوب شوند، ^[702] هرچند خوردن آنها حرام می­باشد و چنانچه خون جهنده نداشته باشند از آنجا که مردار آنها پاک و حرام می‌باشد، تذکیه اثری ندارد.

مسأله 1241. حیوانات حرام گوشتی که قابلیّت تذکیه دارند و دارای خون جهنده ^[703] هستند، راه­های «تذکیه» آنها از قرار ذیل است:

الف. اگر حیوانات مذکور - چه اهلی باشند و چه وحشی - «ذبح شرعی» شوند، یعنی با رعایت شرایطی که برای ذبح حیوانات حلال گوشت ذکر می­شود ذبح شوند، پاک می­باشند، هرچند خوردن ‌آنها حرام است؛

ب. اگر حیوانات مذکور وحشی باشند و با سلاح «صید شرعی» شوند، یعنی با رعایت شرایطی که برای صید حیوانات حلال گوشت وحشی با استفاده از سلاح ذکر می­شود صید شوند، پاک می‌باشند، هرچند خوردن ‌آنها حرام است؛

ج. امّا اگر حیوانات مذکور وحشی باشند و با سگ شکاری تعلیم دیده صید شوند، یعنی با رعایت شرایطی که برای شکار حیوانات حلال گوشت وحشی با استفاده از سگ شکاری ذکر می­شود شکار شوند، تذکیۀ آنها محلّ اشكال می‌باشد و بنابر احتیاط واجب حکم مردار را دارند.