اقدام مالک به گرفتن حقّ خود و جبران هزینه‌ها

مسأله 1569. کسی که مالش غصب شده یا توسط دیگران از بین رفته و عوض آن را طلبکار است، در صورتی که راهی برای دست‌یابی به مال خود یا عوض آن نداشته و ناچار شود به حاكم غیر شرعی مراجعه نماید، اقدام به این كار برای وی جایز است.

مسأله 1570. اگر مالک برای پس گرفتن حقّ خویش از غاصب یا کسی که به ناحق مال وی را از بین برده، هزینه‌هایی را متحمّل شود (مثل هزینۀ دادرسی، حقّ كارشناسی و حقّ ‌الوكاله)، هرچند غاصب شرعاً ضامن این هزینه‌ها نیست، ولی چون به جهت غصب، معصیت نموده و به حقّ دیگری تجاوز كرده است، اگر با جبران هزینه­ها از او حلالیّت بطلبد اشكال ندارد.