1. نگاه و تماس بدنی

· نگاه مرد به زن و دختر نامحرم

مسأله 1. نگاه كردن مرد به مو و بدن زن بالغ نامحرم (غیر از صورت و دست­ها از سر انگشتان تا مچ) حرام است، هرچند بدون شهوت و لذّت جنسی باشد و فرد مطمئن باشد که با نگاه کردن به حرام نمی­افتد. ^[1]

مسأله 2. نگاه كردن به صورت و دست­های زن از سر انگشتان تا مچ ^[2] با چند شرط جایز است:

الف. با شهوت و لذّت جنسی - هرچند درجۀ خفیف احساس جنسی - همراه نباشد؛

ب. این ترس و خوف وجود نداشته باشد که فرد با نگاه کردن به حرام بیفتد؛ ^[3]

ج. صورت یا دست‌ها دارای زینت یا آرایشی که پوشش آن واجب است، ^[4] نباشد؛

البتّه، احتياط مستحب آن است كه مرد - حتّی با وجود شرایط فوق نیز - به صورت یا دست‌های زن نگاه نكند.

مسأله 3. نگاه كردن مرد به مو و بدن دختر نابالغ ممیّز ^[5] با رعایت شرط (الف و ب) از مسألۀ قبل جایز است؛

البتّه، احتياط مستحب آن است که مرد به اعضايی از بدن دختران نابالغ ممیّز كه معمولاً آن قسمت‌ها را می­پوشانند، نگاه نكند.

حکم مذکور، در مورد لمس بدن و مو ی وی نیز جاری می­باشد. همچنین، احتياط مستحب است كه مرد، دختر نامحرمی که شش سال قمریش کامل شده را بغل نكند و روی پای خود نگذارد و او را نبوسد.

مسأله 4. نگاه كردن به زنان کافر یا مسلمانی که به رعایت حجاب اهمیّتی نمی‌دهند و اگر كسی آنان را در این مورد نهی از منکر نماید اعتنا نمی‏كنند، با رعایت شرط (الف و ب) از مسألۀ «2» جایز است؛

البتّه اين حكم، فقط شامل قسمت‌هایی از بدن این زنان می­شود که معمولاً آنها را نمی‏پوشانند؛ چه اینکه زینت داشته باشد یا نه.

مسأله 5. نگاه کردن مرد به موی سر پیرزن و همین طور قسمت‌هایی مانند گوش و زیر گردن و ساعد دست وی، چنانچه آن پیرزن به سبب کهولت سنّ به‌طور معمول امیدی برای ازدواج وی وجود ندارد، با شرایطی که در مسألۀ «1» بیان شد، جایز است.

مسأله 6. نگاه کردن به داخل دهان زن با رعایت شرط (الف و ب) از مسألۀ«2» اشکال ندارد؛

امّا نگاه کردن به سایر اعضاء داخلی بدن زن مانند معده، روده و کبد بنابر احتیاط واجب جایز نیست، هرچند بدون لذّت جنسی و ترس به گناه افتادن باشد. ^[6]

· نگاه زن به بدن مرد و پسر نامحرم

مسأله 7. نگاه كردن زن به بدن مرد بالغ نامحرم چنانچه با شهوت و لذّت جنسی یا ترس مبتلا شدن به حرام باشد ^[7] جایز نیست؛

در غیر این دو صورت، نگاه کردن به قسمت‌هایی از بدن مردان مانند - سر، دست‌ها، قدم و ساق پا - اشکال ندارد؛ ^[8] امّا نگاه کردن به سایر اعضای بدن مرد حتّی بدون لذّت و ترس مبتلا شدن به حرام، بنابر احتیاط لازم جایز نیست. ^[9]

مسأله 8. نگاه کردن زن به بدن پسر نابالغ ممیّز ^[10] با رعایت شرط (الف و ب) از مسألۀ «2» جایز است؛ این حکم در مورد لمس بدن وی نیز جاری می­باشد.

· نگاه مرد به مرد و زن محرم - نگاه زن به زن و مرد محرم

مسأله 9. نگاه کردن مرد به بدن مردان دیگر یا زنانی که با وی محرمند و نیز نگاه کردن زن به بدن زنان دیگر یا مردانی که با وی محرمند ^[11] با رعایت شرط (الف و ب) از مسألۀ «2»جایز است. ^[12]

· نگاه به بچّۀ غیر ممیّز

مسأله 10. نگاه کردن به بدن بچّۀ غیر ممیّز با رعایت شرط (الف و ب) مسألۀ «2» اشکال ندارد. ^[13]

· نگاه به عورت و لمس آن

مسأله 11. نگاه کردن به عورت فرد دیگر و لمس آن حرام است؛ چه همجنس باشد یا غیر همجنس، هرچند با وی محرم باشد، عاقل باشد یا دیوانه؛

البتّه، حرام بودن نگاه به عورت کافر همجنس و نیز عورت بچّۀ نابالغ مميّز غیر مُراهِق بنابر احتیاط واجب می­باشد؛ امّا نگاه به عورت بچّۀ ممیّز مُراهِق (کودکی که نزدیک به احتلام و در شرف بلوغ است) بنابر فتویٰ جایز نیست.

نگاه به عورت بچّۀ نابالغ غیر ممیّز (پسر یا دختر) و لمس آن جایز است.

شایان ذکر است، در تمام موارد، اگر نگاه کردن به عورت فرد دیگر یا لمس آن همراه با شهوت و لذّت جنسی یا ترس مبتلا شدن به حرام باشد، جایز نیست.

· نگاه زن و شوهر و تماس بدنی آنها

مسأله 12. نگاه کردن هر یک از زن و شوهر به بدن دیگری و لمس آن هرچند با قصد لذّت باشد جایز است.

مسأله 13. نگاه کردن هر یک از زن و شوهر به بدن دیگری یا لمس آن بعد از وفات وی، بدون شهوت و لذّت جنسی جایز است، هرچند نگاه کردن به عورت در این فرض مکروه می‌باشد.

امّا اگر نگاه یا لمس با شهوت و لذّت جنسی همراه باشد، بنابر احتیاط واجب جایز نیست.

· نگاه در آینه

مسأله 14. احکامی که برای نگاه کردن در مسائل قبل بیان شد، شامل نگاه از پشت شيشه يا نگاه در آينه يا آب صاف نیز می‌شود.

· نگاه به عضو جدا شده از نامحرم

مسأله 15. اگر عضوی که نگاه به آن حرام است، از بدن نامحرم جدا شود، چنانچه نگاه به آن عضو عرفاً نگاه به صاحب آن محسوب شود، حرام است؛ ولی در غیر این صورت، نگاه کردن به آن عضو (غیر از عورت) جایز است؛ ^[14]

البتّه، احتياط مستحب است كه انسان به هیچ عضوی - غیر دندان و ناخن - که از نامحرم جدا شده، نگاه نکند.

· تماس بدنی زن و مرد نامحرم

مسأله 16. دست دادن (مصافحه) با نامحرم جايز نيست، هرچند از خویشاوندان نزديک انسان باشد. ^[15]

مسأله 17. لمس بدن نامحرم - حتّى لمس مو، صورت و دست - حرام است، هرچند همراه با شهوت و لذّت جنسی یا ترس مبتلا شدن به حرام نباشد؛ ^[16]

البتّه لمس با دستکش و مانند آن در صورتی که با شهوت و لذّت جنسی همراه نباشد و فرد ترس و خوف مبتلا شدن به گناه نداشته باشد و شامل مفسده­ای که اجتناب از آن لازم است نباشد، جایز است. ^[17]

· اپیلاسیون

مسأله 18. مراجعه به آرایشگر برای از بین بردن موهای زائد بدن (اپیلاسیون)، در صورتی که مستلزم عمل حرامی مانند نگاه یا لمس حرام باشد یا نوعاً و به‌طور معمول موجب مفسده گردد، جایز نیست. ^[18]

· نگاه به عكس یا فيلم ^[19]

مسأله 19. در مواردی که نگاه به مو یا بدن زن نامحرم حرام است، نگاه به عکس یا فیلم وی - چه پخش مستقیم و چه غیر مستقیم - چنانچه بدون شهوت و لذّت جنسی بوده و فرد ترس و خوف مبتلا شدن به گناه نداشته باشد، دو صورت دارد:

الف. نگاه کننده آن زن را می‌شناسد؛ نگاه به فیلم یا عکس وی بنابر احتیاط واجب جایز نیست.

ب. نگاه کننده آن زن را نمی‌شناسد؛ نگاه به فیلم یا عکس وی اشکال ندارد. ^[20]

مسأله 20. اگر عکس یا فیلم دختری که در حال حاضر به سنّ بلوغ رسیده‌، مربوط به زمان قبل از بلوغ وی باشد، دو صورت دارد:

الف. چهرۀ آن دختر طوری عوض شده که آن عکس یا فیلم با وضعیّت کنونی وی مطابقت نداشته باشد؛ ‌در این صورت نگاه کردن مرد به آن عکس یا فیلم چنانچه بدون شهوت و لذّت جنسی بوده و فرد این ترس را نداشته باشد که با دیدن آن به گناه بیفتد، اشکال ندارد؛

ب. در غیر این صورت؛ حکم مسألۀ قبل در مورد آن جاری می‌شود.

مسأله 21. نگاه كردن بانوان به عكس يا فيلم مرد نامحرم - چه اینکه به صورت پخش مستقیم باشد یا غیر مستقیم - در صورتی كه اعضای بدن مرد در آن بيش از مقدار متعارف ^[21] برهنه باشد مانند بعضی از تصاویر ورزشکاران یا مسابقات ورزشی یا برخی مجالس سینه زنی، بنابر احتياط لازم جايز نيست.

مسأله 22. نگاه به عکس و فیلم انسان، نگاه به نقاشی، مجسّمه، تصاویر کارتونی یا رایانه­ای انسان در صورتی که با لذّت جنسی یا ترس به گناه افتادن همراه باشد جایز نیست.

مسأله 23. نگاه به عكس يا فيلم مستهجن و برهنه، چنانچه با شهوت و لذّت جنسی همراه باشد یا اینکه فرد بترسد با نگاه کردن به گناه بیفتد، حرام است، بلكه بنابر احتياط واجب در غير این دو صورت نیز نگاه به آن جايز نيست. ^[22]

مسأله 24. نگاه کردن زن و شوهر به عکس یا فیلم یکدیگر جایز است، هرچند با قصد لذّت جنسی باشد.

همین طور، نگاه هر یک از زن و شوهر به عکس یا فیلم همسرش بعد از وفات وی بدون شهوت و لذّت جنسی جایز است؛ امّا نگاه کردن با شهوت و لذّت جنسی بنابر احتیاط واجب جایز نیست.

مسأله 25. توزیع و نشر عکس و فیلم­هایی که موجب ترویج فساد در جامعه می‌شود - مانند اینکه افراد با دیدن آنها مبتلا به گناه می­شوند - حرام است، چه اینکه نگاه به آنها سبب نقص ایمان و سستی عقاید شود یا موجب فاسد شدن اخلاق و رفتار و بی‌بند و باری شده یا باعث روی آوردن به امور منافی عفّت و حیا یا سایر گناهان گردد. ^[23]

مسأله 26. تدوین و ساخت هر گونه فيلم یا سریالی كه در آن ضوابط شرعی نادیده گرفته شود يا مفاسدی بر آن مترتّب گردد که اجتناب از آن لازم است، جايز نيست.