کیفیّت به‌جا آوردن نماز عید فطر و قربان

مسأله 2118. نماز عيد فطر و قربان دو ركعت است؛

در ركعت اوّل بعد از تكبيرة الاحرام و خواندن حمد و سوره، بهتر است نمازگزار پنج تكبيربگويد و میان هر دو تكبير، يک قنوت بخواند و بعد از تكبير پنجم، بدون خواندن قنوت، تكبير ديگریبگويد و به ركوع برود و دو سجده به‌جا آورد و برخيزد؛

در ركعت دوّم بعد از خواندن حمد و سوره، بهتر است چهار تكبير بگويد و میان هر دو تكبير يک قنوت بخواند و بعد از تكبير چهارم، بدون خواندن قنوت، تكبير ديگریبگويد و به ركوع برود و بعد از ركوع، دو سجده انجام دهد و تشهّد بخواند و نماز را سلامدهد.

بنابراین، نماز عید در ركعت اوّل غير از تكبيرة الاحرام و تكبير ركوع، پنج تکبیر و چهار قنوت در بین آنها و در ركعت دوّم غیر از تکبیر رکوع، چهار تکبیر و سه قنوت در بین آنها دارد، هرچند جايز است در ركعت اوّل غير از تكبيرة‌ الاحرام و تكبير ركوع به سه تكبير و دو قنوت در بین آنها و در رکعت دوّم غير از تكبير ركوع به سه تكبير و دو قنوت در بین آنها اكتفا نمايد.

شایان ذکر است، انجام اين سه تكبير و دو قنوت در هر ركعت، بنابر احتياط واجب، لازم است. همچنين، گفتن تكبير قبل از ركوع در هر ركعت، بنابر احتياط واجب، ترک نشود.

مسأله 2119. در قنوت نماز عید فطر و قربان هر دعا و ذكرى خواندهشود، كافى است؛ ولى بهتر است نمازگزار این دعا را بخواند «اللّهُمَّ أَهْلَ الكِبْریاءِ وَالعَظَمَةِ، وَأَهْلَ الْجُودِ وَالْجَبَرُوتِ، وَأَهْلَ العَفْوِ وَالرَّحْمَةِ، وَأَهْلَ التَّقْوىٰ وَالمَغْفِرَةِ، أَسْأَلُكَ بِحَقِّ هٰذَا الیَوْمِ، الَّذي جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمیٖنَ عیٖداً، وَلِمُحَمَّدٍ صَلَّى ‏اللّهُ عَلَیْهِ وَ‏آلِه وَسَلَّمَ ذُخْراً وَمَزیٖداً، أَنْ تُصَلّیَ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَأَنْ تُدْخِلَني في كُلِّ خَیْرٍ أَدْخَلْتَ فیٖهِ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّدٍ، وَأَنْ تُخْرِجَني مِنْ كُلِّ سُوْءٍ أَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّدٍ صَلَواتُكَ عَلَیْهِ وَعَلیْهِمْ، اللّهُمَّ إِنّی أَسْأَلُكَ خَیْرَ ما سَأَلَكَ بِهِ عِبادُكَ الصّالِحُونَ، وَأَعُوذُ بِكَ مِمَّا اسْتَعٰاذَ مِنْهُ عِبٰادُكَ الصّالِحُونَ». ^[538]

يا مناسب است اين دعا را بخواند: «أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلٰهَ إِلَّا اللّهُ وَحْدَهُ لَا شَريٖكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ، اللَّهُمَّ أَنْتَ أَهْلُ الْكِبْرياءِ وَالْعَظَمَةِ وَأَهْلُ الْجُوْدِ وَالْجَبَرُوْتِ وَالْقُدْرَةِ وَالسُّلْطَانِ وَالْعِزَّةِ، أَسْأَلُكَ في هٰذَا الْيَوْمِ الَّذي جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمیٖنَ عيٖداً وَلِمُحَمَّدٍ صَلَّی اللّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ ذُخْراً وَمَزيداً، أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلّیَ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تُصَلّیَ عَلَیٰ مَلائِكَتِكَ الْمُقَرَّبيٖنَ وَأَنْبيائِكَ الْمُرْسَليٖنَ وَأَنْ تَغْفِرَ لَنَا وَلِجَمیعِ الْمُؤْمِنيٖنَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْمُسْلِمیٖنَ وَالْمُسْلِمَاتِ الْأَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَالْأَمْوَاتِ، اللَّهُمَّ إِنّي أَسْأَلُكَ مِنْ خَيْرِ مَا سَأَلَكَ عِبَادُكَ الْمُرْسَلُونَ وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ مَا عَاذَ بِهِ عِبَادُكَ الْمُخْلَصُونَ، اللّهُ أَكْبَرُ، أَوَّلُ كُلِّ شَيءٍ وَآخِرُهُ وَبَديعُ كُلِّ شَيءٍ وَمُنْتَهَاهُ وَعَالِمُ كُلِّ شَيءٍ وَمَعَادُهُ وَمَصيرُ كُلِّ شَيءٍ إِلَيْهِ وَمَرَدُّهُ وَمُدَبِّرُ الْأُمُورِ وَبَاعِثُ مَنْ في الْقُبُورِ قَابِلُ الْأَعْمَالِ مُبْدِئُ الْخَفيَّاتِ مُعْلِنُ السَّرَائِرِ، اللّهُ أَكْبَرُ، عَظيٖمُ الْمَلَكُوْتِ شَديٖدُ الْجَبَرُوْتِ حَیٌّ لَا يَمُوْتُ دَائِمٌ لَا‌يَزُوْلُ إِذٰا قَضیٰ أَمْراً فَإِنَّمٰا يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ، اللّهُ أَكْبَرُ، خَشَعَتْ لَكَ الْأَصْوَاتُ وَعَنَتْ لَكَ الْوُجُوهُ وَحَارَتْ دُوْنَكَ الْأَبْصَارُ وَكَلَّتِ الْأَلْسُنُ عَنْ عَظَمَتِكَ وَالنَّوَاصي كُلُّها بِيَدِكَ وَمَقَاديٖرُ الْأُمُورِ كُلِّها إِلَيْكَ لَا يَقْضي فيٖها غَيْرُكَ وَلَا يَتِمُّ مِنْهَا شَيءٌ دُونَكَ، اللّهُ أَكْبَرُ، أَحَاطَ بِكُلِّ شَيءٍ حِفْظُكَ وَقَهَرَ كُلَّ شَيءٍ عِزُّكَ وَنَفَذَ كُلَّ شَيءٍ أَمْرُكَ وَقامَ كُلُّ شَيءٍ بِكَ وَتَوَاضَعَ كُلُّ شَيءٍ لِعَظَمَتِكَ وَذَلَّ كُلُّ شَيءٍ لِعِزَّتِكَ وَاسْتَسْلَمَ كُلُّ شَيءٍ لِقُدْرَتِكَ وَخَضَعَ كُلُّ شَيءٍ لِمُلْكِكَ، اللّهُ أَكْبَرُ». ^[539]

مسأله 2120. اگر نمازگزار در نماز عید یک سجده را فراموش كند و محلّ به‌جا آوردن آن بگذرد، لازم است بعد از نماز آن را به‌جا آورد. همچنین، اگر كارى پیشآید كه باید براى آن در نماز یومیّه سجدۀ سهو انجام شود، لازم است دو سجدۀ سهو بنماید.

مسأله 2121. در زمان حاضر (عصر غیبت) که خواندن نماز عید فطر و قربان، واجب نیست بلکه مستحب می­باشد، جاری شدن احكام نافله در مورد این دو نماز، محلّ اشكال است و مراعات مقتضای احتياط در مورد آن، ترک نشود؛ ^[540] البتّه اگر نمازگزار در تعداد رکعات نماز عید شک نماید و شک مستقرّ گردد، نمازش باطل است.

مسأله 2122. اگر نمازگزار در تعداد تكبیرها یا قنوت‌‌های نماز عید شک نماید، در صورتی كه محلّ آنها گذشته، به شکّ خود اعتنا نمی‌‌كند؛ امّا اگر در محلّ است، بنا بر كمتر می‌‌گذارد و چنانچه بعداً معلوم شد تكبیرها یا قنوت‌‌ها را اضافه گفته، نمازش باطل نمی‌‌شود.