مركز ارتباط حضرت آیت الله العظمی سید علی حسينى سیستانی (مد ظله) در لندن، اروپا، شمال و جنوب امریکا است.
مواردی که به سبب آنها وضو گرفته میشود (غایات وضو)
مسأله 348. وضو گرفتن به لحاظ غایات (اهداف) آن، گاه شرط « صحّت عمل » است، یعنی اگر آن عمل بدون وضو انجام شود، صحیح نیست، مثل نماز خواندن - چه واجب باشد و چه مستحب - و گاه شرط « جایز بودن عمل » و حرام نبودن آن است، یعنی اگر آن عمل بدون وضو انجام گیرد، حرام است، مثل مسّ خطّ قرآن و گاه شرط « كمال عمل » است، یعنی برای درک ثواب یا ثواب بیشتر مثل نماز میّت، طواف مستحبی، تلاوت قرآن، قرائت دعا و طلب حاجت از خداوند متعال و اذان نماز و گاهی هم « برطرف كنندۀ كراهت عمل » است، مانند خوابیدن در حال جنابت، كه با وضو، كراهت آن رفع میشود.
مسأله 349. برای شش مورد، وضو گرفتن واجب است:
اوّل: نمازهای واجب - چه ادا و چه قضا - غیر از نماز میّت؛
نماز مستحبی نیز برای آنکه صحیح خوانده شود، باید با وضو انجام شود.
دوّم: قضای سجده و تشهّد فراموش شده، [98] چنانچه بین آنها و نماز، باطلکنندۀ وضو انجام شده، مثلاً فرد ادرار كرده باشد؛
امّا سجدۀ سهو، وضو لازم ندارد و در این حكم، فرقی بین موارد سجدۀ سهو نیست.
سوّم: طواف واجب خانه كعبه كه جزء حج یا عمره باشد.
چهارم: عمل به نذر یا عهد شرعی یا قسم به خداوند متعال، در جایی که فرد نذر یا عهد شرعی نموده یا قسم خورده باشد كه وضو بگیرد یا همیشه با وضو باشد.
پنجم: عمل به نذر، در جایی که فرد نذر كرده آیات قرآن را مثلاً به قصد تبرّک ببوسد.
ششم: آب كشیدن قرآنی كه نجس شده، یا بیرون آوردن آن از مستراح و مانند آن، در صورتی كه مجبور باشد دست یا جای دیگر بدن خود را به خطّ قرآن برساند؛
البتّه اگر معطّل شدن به مقدار وضو، بیاحترامی و هتک به قرآن باشد، بنابر احتیاط واجب تیمّم نموده (در صورتی كه تیمّم، زمان كمتری نسبت به وضو نیاز دارد) و قرآن را از مستراح و مانند آن بیرون آورد یا اگر نجس شده، آب بكشد و اگر معطّل شدن به این مقدار هم بیاحترامی و هتک به قرآن باشد، باید بدون وضو و تیمّم، قرآن را از مستراح و مانند آن بیرون آورد یا اگر نجس شده، آب بكشد.
مسأله 350. انسان هر وقت وضو بگیرد، چه قبل از وقت نماز - نزدیک به آن یا با فاصله - و چه بعد از فرا رسیدن وقت، اگر به قصد یکی از مواردی که به سبب آن وضو گرفته میشود مانند نماز، لمس خطّ قرآن یا با طهارت بودن یا هر انگیزۀ دیگری که به قصد قربت باشد، صحیح است.
بنابراین، اگر كسی اوّل صبح برای نماز ظهر وضو بگیرد، اشكال ندارد. همینطور، اگر برای نماز ظهر و عصر وضو بگیرد، در صورتی كه وضویش باطل نشود، میتواند نماز مغرب و عشاء را با آن بخواند.
مسأله 351. لازم نیست هنگام نیّت، مشخّص کند وضویی که می‌گیرد، واجب است یا مستحب؛ بلكه اگر اشتباهاً نیّت وضوی واجب كند و بعد معلوم شود واجب نبوده، وضویش صحیح است؛ مثلاً کسی که یقین دارد وقت فرا رسیده، اگر نیّت وضوی واجب کند و بعد از وضو بفهمد وقت نماز نشده، وضویش صحیح است.
مسأله 352. مستحب است انسان برای این که با طهارت باشد وضو بگیرد و کسی که وضو دارد مستحب است برای هر نماز دوباره وضو بگیرد، خصوصاً برای نماز صبح و مغرب.
بعضی از فقها رضوان اللّه تعالی علیهم فرموده‌‌اند: «مستحب است انسان برای نماز میّت و زیارات اهل قبور و رفتن به مسجد و حرم امامان و برای همراه داشتن قرآن کریم و خواندن و نوشتن آن و مسّ حاشیۀ قرآن و برای خوابیدن، وضو بگیرد»؛ ولی مستحب بودن وضو در بعضی از این موارد ثابت نیست؛ البتّه اگر فرد به احتمال مستحب بودنش وضو بگیرد، وضویش صحیح است و میتواند با آن وضو، هر کاری که باید با وضو انجام شود را به‌جا آورد، مثلاً میتواند با آن وضو نماز بخواند.
بنابراین، کسی که برای خواندن قرآن یا لمس حاشیۀ قرآن وضو گرفته و وضویش تا هنگام نماز باقی است، میتواند با همان وضو نماز بخواند.