معامله مال غصبی و موارد ملحق به آن ^[57]

· معاملۀ مال غصبی

مسأله 16. خريد و فروش و معاملۀ مال غصبی و همین طور مالی که از راه قمار یا دزدی به دست آمده، باطل است و هرگونه تصرّف در آن مال، مثل دادن آن مال به دیگری، حرام نیز می­باشد و فروشنده بايد پولی را كه از خريدار گرفته به او برگرداند و خریدار نیز باید مال غصبی را به مالک آن پس دهد.

البتّه اگر مالک مال، بعداً راضی شده و معاملۀ انجام شده را اجازه دهد، معامله صحیح می‌باشد.

· مال به دست آمده از معاملۀ باطل

مسأله 17. خرید و فروش شیئی كه از طریق معاملۀ باطل به دست آمده است، حکم خرید و فروش مال غصبی را دارد؛ البتّه اگر انسان اطمینان داشته باشد که مالک آن حتّی در صورت باطل بودن معامله، باز هم راضی به تصرّف در مال اوست، استفاده از آن جایز می‌باشد.

· معامله با قصد پرداخت نکردن پول

مسأله 18. اگر خريدار جدّاً قصد معامله داشته باشد، ولی بخواهد قیمت جنسی را كه می‏خرد ندهد، معامله صحیح می‌باشد؛ ولی واجب است قیمت را به فروشنده بپردازد و در صورتی که از پرداخت قیمت امتناع ورزد، فروشنده حقّ دارد معامله را فسخ کند.

این حکم، در مورد فروشنده‌ای که قصد دارد کالای فروخته شده را تحویل ندهد نیز جاری است.