مركز ارتباط حضرت آیت الله العظمی سید علی حسينى سیستانی (مد ظله) در لندن، اروپا، شمال و جنوب امریکا است.

توضیح‌ المسائل جامع

مطالبۀ هر یک از اقسام طلب

مسأله 889. اگر «بدهی» حالّ باشد، طلبكار می­تواند آن را مطالبه نماید و در صورت مطالبه [802] بر مدیون واجب است چنانچه توانایی پرداخت بدهی خود را دارد، فوراً آن را بپردازد.

مسأله 890. اگر بدهی، مدّت­دار باشد، طلبكار حقّ مطالبۀ آن را قبل از فرا رسیدن مدّتی كه تعیین شده ندارد و بر بدهكار هم واجب نیست قبل از سررسید دین، آن را بپردازد؛ [803]

البتّه، اگر تعیین مدّت، تنها حقّی به نفع طلبكار باشد، در این صورت وی می‌تواند طلبش را قبل از سررسید مقرّر مطالبه نماید [804] و بر بدهكار هم پرداخت آن واجب است، ولی اكثر بدهكاری­ها این گونه نیست و تعیین مدّت در آنها حقّی است كه به نفع بدهكار قرار داده شده است یا مشترک بین هر دو نفر می‌باشد.


[802]. شایان ذكر است، در بعضی از موارد، پرداخت بدهی حالّ فوراً لازم است، هرچند طلبكار آن را مطالبه نكرده باشد؛ مانند مالی که به آن خمس یا زکات تعلّق گرفته و بدون پرداخت آن مصرف شده است یا خمس درآمدی که در مسیر حرام هزینه شده است. همچنین است حکم، نسبت به مالی که غاصب آن را غصب کرده و در نزدش تلف شده یا آن را تلف کرده است، مگر آنكه غاصب بداند طلبكار راضی به تأخیر در پرداخت بدهی است.
[803]. مدّت­دار بودن دین، گاه به جهت نوع یا شرایط قراردادی است كه طلبكار و بدهكار بین خود منعقد نموده­اند، مانند مدّت در معاملۀ نسیه یا سلف یا اقساط اجاره‌‌بها در قرارداد اجاره و گاهی بدون اینکه طلبکار و بدهکار مدّتی تعیین کرده باشند، ‌شرعاً مدّت زمانی برای پرداخت دین تعیین شده یا تعیین می‌گردد؛ مانند اقساطی كه حاكم شرع در پرداخت دیه معیّن می­كند.
[804]­. مثل اینكه قرض دهنده به جهت نداشتن مكان مناسب برای نگهداری اموال و در خطر قرار گرفتن مال، با کسی که مال را به او قرض می‌دهد شرط می‌کند تا مدّت معیّن آن را به وی پس ندهد.