مباحث مقدّماتی ازدواج

مسأله 56. فردی كه به واسطۀ نداشتن همسر مبتلا به حرام می­گردد، ازدواج برای او واجب می­شود.

· آنچه برای مردان در مورد ازدواج مستحب و مکروه شمرده شده

مسأله 57. مردی که می‌خواهد ازدواج کند مستحب است دو رکعت نماز خوانده و پس از به‌جا آوردن حمد الهی، ‌این دعا را بخواند:

«اللَّهُمَّ إِنّي أُريدُ أَنْ أَتَزَوَّجَ فَقَدِّرْ لي مِنَ النِّسَاءِ أَعَفَّهُنَّ فَرْجاً وَأَحْفَظَهُنَّ لي في نَفْسِهَا وَفي مَالي وَأَوْسَعَهُنَّ رِزْقاً وَأَعْظَمَهُنَّ بَرَكَةً وَقَدِّرْ لي وَلَداً طَيِّباً تَجْعَلُهُ خَلَفاً صَالِحاً في حَيَاتي وَبَعْدَ مَمَاتي ^[52] ». ^[53]

مسأله 58. در احادیث معصومین ‰ در مورد خصوصیّات زنی که انسان می‌خواهد با او ازدواج کند، ‌توصیه‌های زیادی نقل شده است از جمله اینکه:

زنی که انتخاب می‌کند «متدیّن»، «با اخلاق»، «عفیفه»، «گشاده‌رو و خنده‌رو» «نرمخو»، ‌«با محبّت» و «کریمة الأصل» باشد؛ «یاری دهندۀ همسر» بوده و «در غیاب وی نسبت به امور او مراقبت داشته باشد»؛ همین طور «فرزندآور» بوده و نازا نباشد.

علاوه بر آن، شایسته نیست انسان زنی را تنها به جهت مال و زیباییش به همسری برگزیند. ‌همین طور، ازدواج با زن زیبایی که ریشۀ ‌بدی دارد و همین طور زن احمق، مکروه شمرده شده است.

· آنچه برای زنان در مورد ازدواج، ‌مستحب و مکروه شمرده شده

مسأله 59. در روایت معصومین ‰ نسبت به کنار گذاشتن مسائل قوم و قبیله‌ای و شهرت و نام و آوازه در مورد ازدواج تأکید گردیده و سفارش شده که «اخلاق» و «دین» و «امانت» و «عفّت» مرد مورد توجّه قرار گیرد؛ در این مورد، از پيامبر اكرم ˆ روايت شده که حضرتش فرمودند:

«هر گاه خواستگاری برای دختر شما آمد كه اخلاق و دينداری او مورد رضايت شما بود، دختر را به ازدواج او در آوريد؛ اگر چنين نكنيد، فتنه و فساد بزرگی در زمين بپا خواهد شد».

مسأله 60. ازدواج با مرد «شراب‌خوار» و «بد اخلاق» و «مُخَنّث» و به‌طور کلّی «کسی که به مسائل دینی ملتزم و پای‌بند نیست»، مکروه شمرده شده است.

مسأله 61. «استخاره» به معنای طلب خیر از خدای متعال در مورد ازدواج و سایر امور مستحب است، که توضیح آن در جلد دوّم، مسألۀ «523» ذکر ‌شد.

امّا آنچه مرسوم شده که جواب دادن خواستگار مناسب و مورد پسند را که دارای ملاک‌های شرعی می­باشد، موکول به نتیجه استخاره ^[54] می­نمایند، اساس شرعی ندارد.

· پیشنهاد ازدواج به زن شوهردار

مسأله 62. پیشنهاد یا درخواست ازدواج - به‌طور صریح یا به صورت کنایه - نسبت به زنی که شوهر دارد یا در ایّام عدّۀ طلاق رجعی است، ^[55] چنانچه ترس آن باشد که زن از حقوق زوجیّت سرباز زند و «ناشِزه» شود حرام است؛ بلکه در غیر این صورت نیز، بنابر احتیاط واجب جایز نیست.

شایان ذکر است، در این حکم فرقی ندارد پیشنهاد ازدواج به صورت حضوری باشد یا غیر حضوری؛ به صورت شفاهی باشد یا از طریق ارسال پیام و مانند آن.

مسأله 63. اگر مردی زن شوهر‌داری را فریب داده و از او بخواهد حقوق زناشوئى شوهرش را رعایت نكند تا به این جهت شوهر، وی را طلاق داده و زن با آن مرد ازدواج کند، با انجام این کار، هر دو معصیت بزرگی مرتکب شده‌اند، هرچند طلاق و ازدواج بعدی صحیح است.