فکّ رهن و خارج ساختن مال گرویی از رهن

مسأله 993. اگر تمام بدهی رهن دهنده ادا شود، یا طلبکار طلبش را ببخشد و وی را بریء الذمّه نماید، مال گرویی از رهن بودن خارج می­شود؛ ^[912]

امّا اگر قسمتی از بدهی رهن دهنده ادا شود، یا نسبت به آن بریء الذمّه گردد، تمام مالی كه رهن گذاشته شده، همچنان گرو محسوب می­شود؛

مگر آنكه در ضمن رهن شرط شده باشد به هر نسبتی كه بدهكار بریء الذمّه شد، به همان نسبت مال گرویی از رهن خارج شود، یا آنكه شرط شده باشد با بریء الذمّه شدن بدهكار نسبت به مقدار معیّنی از بدهی، تمام مال گرو از رهن خارج گردد.

مسأله 994. اگر فرد از شخصی مثلاً یک میلیون تومان قرض بگیرد و بابت آن مالی را نزد طلبکار رهن قرار دهد، سپس دوباره یک میلیون تومان دیگر از شخص مذکور قرض نماید ولی مال گرویی سابق یا مال دیگری بابت قرض دوم رهن قرار داده نشود، چنانچه هنگام ادای دین بدهکار یک میلیون تومان به طلبکار بپردازد و با توافق معلوم باشد بابت کدام بدهی وی است (بدهی دارای گرو یا بدهی بدون گرو)، مطابق همان عمل می­شود. بنابراین، اگر ادای دین بابت بدهی دارای گرو باشد، فکّ رهن شده و رهن گیرنده باید مال گرویی را پس دهد و اگر بابت بدهی بدون گرو باشد، رهن به قوّت خود باقی است؛

امّا اگر بین طرفین معلوم نشود که ادای دین مذکور بابت کدام یک از دو بدهی است و بدهکار یک میلیون تومان به طلبکار داده و وی نیز آن را قبول نماید، آنچه بدهکار پرداخته بابت بدهی بدون گرو محسوب می­شود و مال گرویی بابت بدهی دیگر، رهن باقی می­ماند.