شرایط مالی که بابت زکات فطره داده می­شود

مالی که بابت زکات فطره داده می­شود شرایطی دارد، که در مسائل ذیل ذکر می­شود.

· شرط اوّل: فطریه برای هر نفر یک صاع از خوراکی‌های معمول و رایج در شهر یا روستایش باشد

مسأله 1055. مقدار زکات فطره برای هر نفر «یک صاع» یا «چهار مُدّ» - تقریباً 3 كیلوگرم - از خوراکی­های معمول و رایج ^[605] در محلّش، ^[606] مانند گندم یا جو یا خرما یا كشمش یا برنج یا نان می‌باشد که باید به مستحقّ داده شود و اگر به جای آن قیمتش را بدهد نیز، كافی است؛

ولی احتیاط لازم آن است كه از خوراکی­هایی كه در شهر یا روستایش معمول و رایج نیست ندهد، هرچند گندم یا جو یا خرما یا كشمش باشد.

مسأله 1056. ملاک در پرداخت قیمت یک صاع طعام بابت زکات فطره، قیمت طعام در شهر یا روستایی است که در آن زکات فطره کنار گذاشته شده و عزل می‌شود؛

مثلاً اگر فردی که ساکن شهر تهران است شخصی را که ساکن شهر مشهد است وکیل در کنار گذاشتن و عزل زکات فطره بر اساس قیمت گندم نماید، ملاک قیمت متعارف گندم در مشهد (شهر وکیل، نه موکّل) است.

مسأله 1057. اگر انسان از جنسی كه قیمتش دو برابر قیمت معمولی آن است، مثلاً از برنج مرغوبی كه قیمت آن دو برابر قیمت برنج معمولی است، نصف صاع بدهد كافی نیست، بلكه اگر آن را به قصد قیمت فطریه هم بدهد کفایت نمی‌کند.

· شرط دوّم: مقدار صاع در نظر گرفته شده برای هر نفر از یک جنس باشد

مسأله 1058. انسان نمی‌تواند نصف صاع را از یک جنس مثلاً گندم و نصف دیگر آن را از جنسی دیگر، مثلاً برنج بدهد؛ بلكه اگر آن را به قصد قیمت فطریّه هم بدهد كافی نیست؛

ولی کسی که فطریّۀ چند نفر را می‌دهد، لازم نیست همه را از یک جنس بدهد، مثلاً اگر فطریّه بعضی را گندم و فطریّۀ بعضی دیگر را برنج بدهد، كافی است.

· شرط سوّم: فطریه معیوب نباشد (بنابر احتیاط واجب)

مسأله 1059. اگر فرد زکات فطره را از شیء معیوب بدهد، بنابر احتیاط واجب كافی نیست.

· شرط چهارم: مقدار صاع در نظر گرفته شده برای هر نفر با شیء دیگری مانند خاک مخلوط نباشد

مسأله 1060. گندم یا شیء دیگری را كه فرد برای فطریّه می‌دهد باید با جنس دیگر یا خاک مخلوط نباشد و اگر مخلوط باشد، چنانچه خالص آن به یک صاع برسد و بدون جدا كردن قابل استفاده باشد یا جدا كردن آن زحمت فوق‌العاده نداشته باشد یا آنچه مخلوط شده به قدری كم باشد كه قابل اعتنا نباشد، اشكال ندارد.

· شرط پنجم: فطریه از مال حلال باشد

مسأله 1061. انسان باید فطریۀ خود و خانواده‌اش را از مال حلال بدهد، هرچند برای تأمین مخارج خود و خانواده‌اش معصیت کرده و آن را از راه حرام تأمین نموده باشد. بنابراین، اگر فرد فطریّه­اش را از مال غصبی بپردازد کافی نیست.