تعریف و اقسام جعاله

مسأله 619. «جُعاله» آن است که انسان متعهّد و ملتزم شود در مقابل کاری که دیگری انجام می‌دهد، عوضی ^[595] بپردازد؛ ^[596] مثل اینکه بگوید: «هر کس فلان گمشدۀ مرا پیدا کند، 100 هزار تومان به او می‌دهم»؛

کسی که به این امر ملتزم می‌شود، «جاعل» و کسی که کار را انجام می‌دهد، «عامل» و عوضی که قرار داده شده، «جُعْل» نام دارد.

مسأله 620. جعاله به دو صورت انجام می‌شود:

الف. «عام»؛ در جعالۀ عام، جاعل پرداخت عوض را برای فرد یا افراد خاصّی قرار نمی‌دهد؛ مثل آنکه بگوید: «هر کس کتاب مرا پیدا کند، به او 10 هزار تومان می‌دهم»؛

ب. «خاص»؛ در جعالۀ خاص، جاعل پرداخت عوض را برای فرد یا افراد خاصّی قرار می‌دهد؛ مثل اینکه به فرزند خود بگوید: «اگر کتاب مرا پیدا کنی، 10 هزار تومان به تو می‌دهم».

مسأله 621. محقّق شدن جعاله - همانند بیع و اجاره - با نوشتن نیز قابل انجام است. بنابراین، جاعل می‌تواند جعاله را با نوشتن اطلاعیّه و مانند آن و قرار دادن در محلّ دید دیگری، منعقد نماید.