(ادامۀ افرادی که ازدواج با آنان حرام و باطل است)

· 2. زن شوهردار

مسأله 117. اگر مردی بداند زنی شوهر دارد و با او ازدواج كند (دائم یا موقّت)، چه با او نزدیکی كرده باشد يا نه، ازدواج مذکور باطل است و بعداً هم نبايد او را برای خود عقد كند و بر وی حرام ابدی می­شود.

مسأله 118. اگر مرد نمی‌دانسته که زن شوهر دارد و با او ازدواج نموده (دائم یا موقّت)، در صورتی که بعد از ازدواج، با او نزديكی كرده، بنابر احتياط واجب بر وی حرام ابدی می‌شود و چنانچه با او نزديكی نكرده باشد، عقد ازدواج باطل است؛ ولی بر او حرام ابدی نمی­شود، هرچند زن آگاهانه بر این امر اقدام کرده باشد.

· 3. زنی که در عدّه است

مسأله 119. اگر مردی با زنی كه در عدّۀ شخص ديگری است ازدواج كند، این ازدواج باطل است؛

امّا حکم ازدواج بعدی آن دو و اینکه آیا آن زن بر آن مرد حرام ابدی می‌شود یا نه چند صورت دارد:

الف. زن و مرد يا يكی از آن دو بداند كه زن در ایّام عدّه است و بداند ازدواج در عدّه حرام می‌باشد؛

در این صورت، آن زن بر آن مرد حرام ابدی می‏شود، هرچند مرد بعد از عقد با آن زن نزديكی نكرده باشد.

ب. هیچ ‌یک از زن و مرد نمی­دانسته­اند که زن در ایّام عدّه است یا از حرام بودن ازدواج در عدّه اطلاع نداشته­اند یا نسبت به هر دو امر آگاهی نداشته‌اند ^[91] و در ایّام عدّه نزديكی ^[92] كرده باشند.

در این صورت نیز، آن زن با آن مرد حرام ابدی می‌شود.

ج. هیچ ‌یک از زن و مرد نمی­دانسته­اند که زن در ایّام عدّه است یا از حرام بودن ازدواج در عدّه اطلاع نداشته­اند یا نسبت به هر دو امر آگاهی نداشته‌اند ^[93] و نزدیکی انجام نشده یا اینکه نزدیکی پس از سپری شدن ایّام عدّه صورت گرفته یا معلوم نیست نزدیکی در ایّام عدّه انجام شده یا پس از آن؛

در این صورت، ازدواج مذکور موجب حرمت ابدی نمی­شود و می‏توانند­ پس از تمام شدن ایّام عدّه، دوباره ازدواج نمایند.

مسأله 120. در مواردی که ازدواج در عدّه موجب حرمت ابدی می‌شود، بين عقد دائم و موقّت فرقی نيست؛

همین طور، حکم مذکور شامل هر یک از انواع عدّه مانند عدّۀ طلاق رجعی، عدّۀ طلاق بائن، عدّۀ ازدواج موقّت، عدّۀ وفات، عدّۀ وطی به شبهه، عدّۀ فسخ و انفساخ می­شود. ^[94]

مسأله 121. اگر زمانی که مرد ازدواج می‌کند، هنوز عدّۀ‌ زن شروع نشده، عقد مذکور باطل است؛ ولی حكم ازدواج در عدّه را ندارد و موجب حرمت ابدی نمی­شود، هرچند نزدیکی صورت گرفته باشد؛

بنابراین، اگر مرد با زنی که شوهرش فوت نموده، ولی زن به سبب غایب بودن شوهرش هنوز از وفات وی اطلاع پیدا نکرده ازدواج نماید، حرمت ابدی حاصل نمی­شود، زیرا ابتدای عدّۀ وفات از هنگام اطلاع زوجه از وفات شوهرش می­باشد. ^[95]

مسأله 122. اگر فردی شخص ديگری را وكيل کند تا زن معیّنی را برای او در زمان معلوم عقد کند و وكيل، آن زن را در همان زمان برای وی عقد نمايد، در حالی كه آن زن هنگام عقد در ايّام عدّه بوده، عقد ازدواج مذکور باطل است و حکمی که در مسألۀ «119» بیان شد در این مورد نیز جاری می­باشد.

بنابراین، در مورد حرمت ابدی زن و مرد، اطلاع داشتن یا اطلاع نداشتن وکیل نسبت به اینکه زن در عدّه است (و نیز علم و جهل وکیل نسبت به حکم حرام بودن ازدواج در عدّه) تأثیری ندارد و ملاک، علم و جهل زوج و زوجه است.

مسأله 123. اگر انسان شخصی را وكيل کند كه زنی را برای او عقد نماید و زن را هم معيّن نكند و وكيل زنی را كه در ایّام عدّه بوده برای آن مرد عقد نمايد، اين عقد فضولی است. ^[96]

بنابراین چنانچه فرد، این عقد فضولی را در ایّام عدّه اجازه نماید، حكم ازدواج در عدّه -که در مسألۀ «119» بیان شد - در مورد آن جاری می­شود و در غیر این صورت، عقد مذكور لغو محسوب شده و موجب حرمت ابدی نمی‌گردد و ازدواج با آن زن بعد از سپری شدن ايّام عدّه اشكال ندارد.

مسأله 124. اگر فرد با زنی که در عدّۀ شخص دیگری است ازدواج کند، ولی ازدواج مذکور با صرف نظر از اینکه زن در عدّه است، باطل باشد - مانند ازدواج موقّت بدون تعیین مدّت یا مهریّه، یا ازدواج با خواهر زن یا ازدواج با دختر باکره­ای که در شؤون زندگی خویش استقلال ندارد بدون اذن ولیّ شرعیش - محقّق شدن حرمت ابدی با توضیحی که در مسأله «119» بیان شد، محلّ اشکال است و مراعات مقتضای احتیاط در این مورد ترک نشود؛

البتّه، اگر بعضی از ارکان و مقوّمات عقد محقّق نشده باشد، طوری که ازدواج صدق نکند، موجب حرمت ابدی نمی­شود.

مسأله 125. زنى كه در ایام عدّه بوده و شک دارد که عدّه­اش تمام شده یا نه، باید بنا را بر باقی بودن عدّه بگذارد. بنابراین، نمی­تواند با مرد دیگری ازدواج نماید. ^[97]

مسأله 126. اگر زن به جهتى از زوجیّت شوهرش خارج شود، مثل آنکه شوهرش او را طلاق داده یا مدّت عقد موقّت او با شوهرش تمام شده یا وی باقیماندۀ مدّت را به وی بخشیده باشد، ‌چنانچه آن زن بعد از مدّتى با مرد دیگری ازدواج کرده و پس از ازدواج شک نماید هنگام عقد ازدواج با شوهر دوّم، عدّه­اش از شوهر اوّل تمام بوده يا نه، به شک خود اعتنا نمی­کند.

· 4. زن شوهرداری که فرد با او زنا کرده

مسأله 127. اگر فردی (نعوذ باللّه) با زن شوهردار زنا نماید، بنابر احتیاط واجب آن زن بر وی حرام ابدی می­شود.

شایان ذکر است، در این حکم فرقی نیست بین اینکه زن شوهردار در عقد دائم همسرش بوده یا عقد موقّت، مسلمان باشد يا كافر اهل كتاب، بالغ باشد یا نابالغ.

همین طور، فرقی نیست نزدیکی از طرف زن، زنا محسوب شود یا وطی به شبهه و نیز فرقی ندارد نزدیکی (زنا) از جلو انجام شده است یا از پشت.

حکم مذکور شامل موردی که مرد (زانی) از شوهردار بودن زن اطلاع نداشته یا بر انجام این عمل مجبور (اکراه) شده نیز می­شود.

مسأله 128. اگر زن شوهردار (نعوذ باللّه) مرتکب زنا شود، بر شوهر خود حرام نمی‏شود، هرچند بر این عمل اصرار ورزد؛ ولی چنانچه توبه نكند، بهتر است كه شوهرش او را طلاق دهد. ^[98]

· 5. زنی که در عدّه بوده و فرد با وی زنا کرده

مسأله 129. اگر فردی با زنی كه در عدّۀ طلاق رجعی است زنا كند، حکم زنا با زن شوهردار - که در مسألۀ «127» بیان شد - در مورد آن جاری می­شود. بنابراین، آن زن بنابر احتیاط واجب بر وی حرام ابدی می­شود.

مسأله 130. اگر فردی با زنی كه در عدّه­ای غیر از عدّۀ طلاق رجعی است - مانند عدّۀ طلاق بائن، عدّۀ عقد موقّت، عدّۀ وفات، عدّۀ وطی به شبهه، عدّۀ فسخ و انفساخ - زنا کند، موجب حرمت ابدی نمی­شود و می­توانند پس از سپری شدن ایّام عدّه - با رعایت آنچه در مسائل«156 و 158» ذکر می­شود - با هم ازدواج نمایند.

در این حکم، فرقی نیست که نزدیکی از طرف زن، زنا باشد یا وطی به شبهه. ^[99]

مسأله 131. اگر فردی با زن شوهردار كه شوهرش مفقود و ناپديد شده زنا كند، سپس آشكار شود كه شوهر آن زن فوت شده، ولی معلوم نشود كه زنا قبل از فوت شوهر انجام شده يا بعد از آن، بنابر احتياط واجب ازدواج با او جايز نيست؛

امّا اگر معلوم شود فوت مرد قبل از وقوع زنا بوده، اين زن بر آن مرد زنا کننده حرام ابدی نمی­شود و بعد از سپری شدن عدّۀ وفات می­تواند با او ازدواج كند.

مسأله 132. اگر مردی با زنی كه در عدّه است زنا نمايد و نداند عدّۀ آن زن، عدّۀ رجعی بوده يا بائن، تا زمانی كه اين شک باقی است، بر او حرام ابدی محسوب نمی­شود؛

امّا اگر مرد بداند که زن در عدّۀ رجعی بوده، ولی شک داشته باشد که عدّۀ وی تمام شده یا نه، چنانچه با او زنا نماید، بنابر احتياط واجب بر آن زن حرام ابدی می­شود.

o وطی به شبهه بدون عقد ازدواج در ایام عدّه یا با زن شوهردار یا بی­شوهر

مسأله 133. اگر مردی بدون اجرای عقد ازدواج، ^[100] با زنی که در ایّام عدّه (هر یک از اقسام عدّه) است یا زنی که شوهردار یا بدون شوهر است، وطی به شبهه نماید، حرمت ابدی محقّق نمی­شود.

در حکم مذکور، فرقی نیست که این امر (نزدیکی) از طرف زن، وطی به شبهه یا زنا باشد. ^[101]

· 6. فرد مُحرِم

مسأله 134. اگر مرد در حال احرام ازدواج کند، چنین عقدی حرام و باطل است، هرچند زنی که با او ازدواج کرده در حال احرام نباشد و چنانچه می‌دانسته مُحرم است و ازدواج در حال احرام حرام می‌باشد، ‌آن زن بر وی حرام ابدی می‌شود.

مسأله 135. اگر زن در حال احرام ازدواج نماید، چنین عقدی حرام و باطل است، هرچند مردی که با او ازدواج کرده، در حال احرام نباشد و چنانچه زن می‏دانسته مُحرم است و ازدواج در حال احرام حرام می‌باشد، بنابر احتیاط واجب آن مرد بر وی حرام ابدی می­شود.

مسأله 136. ازدواج در حال احرام که موجب حرمت ابدی می­گردد، شامل احرام حج و عمره (واجب یا مستحب) می­شود، هرچند حج یا عمره به نیابت از شخص دیگری انجام شود و فرقی ندارد که عقد ازدواج را خودِ فرد مُحرم انجام دهد یا فردی را برای این امر وکیل نماید.

شایان ذکر است، اگر ازدواجی که در حال احرام صورت گرفته - با صرف نظر از واقع شدن در حال احرام - باطل باشد، مشابه حکمی که در مسألۀ «124» بیان شد در مورد آن جاری می­شود.

مسأله 137. فردی که از احرام خارج شده ^[102] می‌تواند ازدواج کند، هرچند «طواف نساء» ^[103] را انجام نداده باشد.

شایان ذکر است، به‌طور کلّی کسی که «طواف نساء» را به جا نیاورده، استمتاعات زناشویی بر وی حلال نمی‌شود.

· 7. زنى كه سه مرتبه فرد وی را طلاق داده

مسأله 138. اگر مردی همسرش را دو بار طلاق دهد و بعد از هر بار طلاق در ایّام عدّه به وی رجوع نماید (در صورتی كه طلاق رجعی باشد) یا بعد از هر بار طلاق مجدّداً وی را به عقد خویش در آورد (در صورتی كه طلاق بائن باشد یا طلاق رجعی بوده و ایّام عدّه سپری شده باشد)، بعد از طلاق سوّم آن زن بر او حرام می­شود؛ ^[104]

البتّه، اگر بعد از طلاق سوّم آن زن با مرد دیگری ازدواج نماید، با شرایطی که در مسألۀ «535» بیان خواهد شد، شوهر اوّلش می­تواند بعداً با آن زن ازدواج نماید.

شایان ذکر است، چنانچه تعداد طلاق­هایی که نسبت به زن صورت گرفته به نه طلاق برسد با شرایط ویژه­ای، ^[105] آن زن بر شوهرش حرام ابدی می­شود.

· 8. زن و شوهری که لِعان کرده­اند

مسأله 139. اگر مردی به زن دائمی خویش نسبت زنا بدهد یا فرزندی که از زن دائمیش به دنیا آمده را از خودش نفی کند، یعنی بگوید: «این فرزند مال من نیست»، در این دو مورد چنانچه بین آن زن و شوهر با شرایط ویژه­ای ^[106] «لِعان» واقع شود، ازدواجشان باطل شده و زن بر شوهرش حرام ابدی می­شود.

مسأله 140. اگر مرد به همسر خویش که لال است نسبت زنا دهد، آن زن به وی حرام ابدی مى‌شود؛

این حکم (حرمت ابدی)، در جایی که مرد به همسر ناشنوای خود چنین نسبتی دهد محلّ اشکال است و مراعات مقتضای احتیاط در این مورد ترک نشود.

· 9. زنی که زوجۀ پنجم فرد به حساب آید

مسأله 141. فردی كه داراى چهار زوجۀ دائمى است، نمی­تواند با زن دیگری ازدواج دائم نماید؛ مگر آنكه بعضى از همسران او بمیرند یا رابطۀ زوجیّت بین وی و بعضی از همسرانش به سبب طلاق یا فسخ عقد ازدواج یا مانند آن از بین برود.

مسأله 142. اگر فردی که چهار زوجۀ دائمی دارد، یکی از آنان را طلاق رجعى دهد، باید صبر کند تا ایّام عدّۀ آن زن تمام شود و قبل از تمام شدن عدّه نمی­تواند با زن دیگری ازدواج دائم نماید.

این حکم، بنابر احتیاط واجب در مورد طلاق بائن یا فوت بعضی از همسران نیز جاری می­باشد؛

امّا در صورت فسخ یا باطل شدن ازدواج مرد با بعضی از همسرانش به جهت رضاع و مانند آن، می­تواند قبل از تمام شدن ایّام عدّه، با زن دیگری ازدواج دائم نماید؛

البتّه اگر زن از افرادی است که عدّه ندارند مانند زن يائسه، مرد می­تواند بلافاصله بعد از طلاق، با زن دیگری ازدواج دائم کند.

· 10. کافر و مرتدّ

مسأله 143. اگر زن مسلمان پس از ازدواج، مرتد شود (چه مرتدّ ملّی و چه مرتدّ فطری) ^[107] یا مرد مسلمان پس از ازدواج مرتدّ ملّی شود، عقد ازدواج باطل می‏گردد؛

مگر آنکه زوجه از زنانی باشد که باید عدّه نگه دارند ^[108] که در این صورت، چنانچه فرد مرتد در اثنای ایام عدّه، دوباره مسلمان شود، عقد ازدواجشان به حال خود باقی است، هرچند احتیاط مستحب آن است كه اگر بخواهند با هم زندگی كنند دوباره صیغۀ عقد بخوانند.

بنابراین، اگر فرد مذکور تا پایان عدّه مسلمان نگردد، معلوم می­شود که ازدواجشان از زمان ارتداد باطل شده است.

مسأله 144. اگر مرد مسلمان پس از ازدواج مرتدّ فطری شود، عقد ازدواج باطل می‌شود و همسرش بر او حرام می‏گردد و باید - با توضیحی که در مسألۀ «627» ذکر می­شود - عدّه نگه دارد؛

البتّه، چنانچه مرد در اثنای عدّه توبه نماید و مسلمان شود، باقی بودن عقد ازدواج محلّ اشکال می­باشد. بنابراین، اگر بخواهند با هم زندگی كنند بنابر احتياط واجب باید دوباره صیغۀ عقد بخوانند و چنانچه بخواهند جدا شوند، بنابر احتیاط واجب باید صیغۀ طلاق اجرا گردد.

مسأله 145. زنی که مسلمان است نمی­تواند به صورت دائم یا موقّت با کافر ازدواج نماید و در این حکم، فرقی نیست که کافر مذکور اهل کتاب یا غیر اهل کتاب، ^[109] مرتدّ فطری یا ملّی یا فرد ناصبی باشد.

مسأله 146. مرد مسلمان نمی­تواند با زن کافر غیر اهل کتاب یا زنی که مرتدّ فطری یا ملّی یا ناصبی است به صورت دائم یا موقّت ازدواج نماید. ^[110]

مسأله 147. ازدواج مرد مسلمان با زنی که یهودی یا مسیحی است ^[111] به صورت دائم، بنابر احتیاط واجب جایز نیست؛ امّا ازدواج موقّت با وی جایز است؛ ^[112]

البتّه اگر مرد، زن مسلمان دارد، ازدواج وی با زن یهودی یا مسیحی (چه به صورت دائم و چه موقّت)، بدون اذن همسرش بنابر فتویٰ و با اذن وی بنابر احتیاط واجب جایز نیست.

این حکم، در موردی که فرد، زن مسلمان خود را طلاق رجعی داده و هنوز ایّام عدّۀ رجعی باقی است نیز جاری می­شود.

مسأله 148. مرد مسلمان بنابر احتیاط واجب نمی­تواند با زن زرتشتی (مَجوسی) به صورت دائم یا موقّت ازدواج نماید.

همچنین، ازدواج با زن صابئی (صُبّی) در صورتی که صابئین طایفه­ای از مسیحیّت محسوب شوند، حکم مسألۀ «147» را دارد؛ امّا اگر صابئین بت‌پرست باشند، ازدواج با زن صابئی جایز نیست.

شایان ذکر است، چنانچه حقیقت صابئین معلوم نباشد، بنابر احتیاط واجب نمی‌توان با وی ازدواج نمود. ^[113]

مسأله 149. عقد واقع بین کفّار، در صورتی که نزد آنان و بر طبق آیینشان صحیح باشد، آثار صحّت بر آن جاری می­شود؛ فرق ندارد زوجین هر دو کافر اهل کتاب باشند یا کافر غیر کتابی یا مختلف باشند، حتّی اگر زوجین کافر همزمان مسلمان شوند، ازدواجشان باقی است و نیاز به خواندن عقد ازدواج جدید نیست و اگر یکی مسلمان شود و دیگری مسلمان نشود یا به‌طور غیر همزمان مسلمان شوند، حکم آن در مسائل بعد ذکر می‌شود.

شایان ذکر است، اگر ازدواج کفّار از مواردی باشد که در آیین اسلام حرام است مانند ازدواج با محارم، با مسلمان شدن حکم اسلام در مورد آن جاری می­شود.

مسأله 150. اگر شوهر ^[114] زن اهل کتاب مسلمان شود، ازدواجش با زن مذکور باقی است، هرچند هنوز با آن زن نزدیکی نکرده باشد؛

امّا اگر شوهر ^[115] زن غیر اهل کتاب مسلمان شود، چنانچه اسلامش قبل از نزدیکی با زوجۀ مذکور باشد، عقد ازدواجشان باطل می­شود و اگر بعد از نزدیکی باشد بین آن دو جدایی انداخته می­شود. چنانچه زوجۀ مذکور در ایّام عدّه مسلمان شود، عقد ازدواجشان باقی است و اگر دوران عدّه به پایان برسد و مسلمان نشود، معلوم می­شود که عقدشان از حین مسلمان شدن زوج باطل شده است.

مسأله 151. اگر زوجۀ مرد غیر مسلمان - چه زوجه اهل کتاب باشد یا نه - مسلمان شود، چنانچه اسلامش قبل از نزدیکی با وی باشد، عقد ازدواجشان باطل می­شود و اگر بعد از نزدیکی باشد، مشهور بین فقها آن است که «بین آن دو جدایی انداخته می‌شود، چنانچه شوهرش در ایّام عدّه مسلمان شود، عقد ازدواجشان باقی است و اگر دوران عدّه به پایان برسد و مسلمان نشود، معلوم می­شود که عقدشان از حین مسلمان شدن زوجه باطل شده است»، ولی حکم مذکور محلّ اشکال است و احتیاط واجب آن است که اگر شوهر در ایّام عدّه مسلمان شود، چنانچه قصد ادامۀ زندگی دارند، عقد ازدواج مجدّد خوانده شود و اگر قصد جدایی دارند صیغۀ طلاق جاری شود.

مسأله 152. ازدواج شیعۀ دوازده امامی با زنی که مسلمان است، ولی شیعۀ دوازده امامی نیست، صحیح می‌باشد. همچنین، ازدواج زنی که شیعۀ دوازده امامی است با مرد مسلمانی که شیعۀ دوازده امامی نیست، صحیح ولی مکروه می­باشد؛

البتّه، در موارد فوق اگر ازدواج باعث شود فرد در معرض انحراف یا سست شدن در اعتقادات قرار گرفته یا به جهت این ازدواج نتواند به وظایف شرعی خود طبق مذهب شیعۀ دوازده امامی به درستی عمل نماید یا مفسدۀ دیگری داشته که اجتناب از آن شرعاً لازم است، چنین ازدواجی تکلیفاً حرام است. ^[116]

· 11. دختر، نوه، مادر، مادربزرگ و خواهر کسی که فرد با وی لواط کرده

مسأله 153. اگر فرد بالغ با پسر نابالغی (نعوذ باللّه) لواط کند، ^[117] هیچ گاه نمى‏تواند با افراد ذیل ازدواج - دائم یا موقّت - کند:

الف. دختر کسی که با وی لواط شده.

ب. نوۀ (دختر دختر یا دختر پسر و هر چه پایین رود) کسی که با وی لواط شده.

ج. مادر و مادربزرگ (مادر پدر یا مادر مادر هر چه بالا رود) کسی که با وی لواط شده.

د. خواهر شخصی که با وی لواط شده. ^[118]

شایان ذکر است، در موارد فوق فرقی بین مورد «نسبی» و «رضاعی» نیست و چنانچه فرد با یکی از افراد فوق ازدواج کرده، عقد ازدواج باطل است و باید از هم جدا شوند.

اين حكم، بنابر احتياط واجب در موردى كه لواط كننده بالغ نباشد يا شخصی که با وی لواط شده بالغ باشد، نيز جارى است و در این فرض اگر فرد ازدواج کرده، صحیح بودن آن محلّ اشکال است و مراعات مقتضای احتیاط در این مورد ترک نشود.

مسأله 154. فردی که با وی (نعوذ باللّه) لواط شده، می­تواند با دختر یا نوه، مادر و مادربزرگ و خواهر لواط کننده - چه نسبی و چه رضاعی - ازدواج نماید.

مسأله 155. اگر فردی بعد از ازدواج با پدر یا پدربزرگ یا پسر یا نوۀ همسر خویش یا برادر وی (نعوذ باللّه) لواط کند، بنابر احتیاط واجب همسرش به او حرام ابدی می‌شود و صحیح بودن عقد ازدواجشان محلّ اشکال است. بنابراین، مراعات مقتضای احتیاط در این مورد ترک نشود.

· احکام ازدواج با زنی که زنا کرده

مسأله 156. اگر مرد با زنی که ­شوهر ندارد و در عدّۀ رجعی شخص دیگری نیست زنا كند، بنابر احتياط واجب­ نمی‏تواند پيش از آنكه زن نسبت به ارتکاب زنا توبه نماید با وی ازدواج کند.

بنابراین، صحیح بودن چنین ازدواجی قبل از توبه محلّ اشکال است و مراعات مقتضای احتیاط در این مورد ترک نشود.

امّا شخص ديگر - غیر از آن مرد - جایز است قبل از آنکه زن مذکور نسبت به ارتکاب زنا توبه کند، با وی ازدواج نماید؛ مگر آنکه آن زن «مشهوره به زنا» ^[119] باشد، که در این صورت بنابر احتياط واجب نمی‏تواند پيش از توبۀ زن با وی ازدواج کند. بنابراین، صحیح بودن چنین ازدواجی قبل از توبه محلّ اشکال است و مراعات مقتضای احتیاط در این مورد ترک نشود. ^[120]

مسأله 157. اگر فرد بخواهد با زنی که زنا كرده ازدواج كند، احتیاط مستحب آن است که صبر نمايند تا آن زن حيض ببيند و ازدواج آن دو، بعد از تمام شدن ایّام حیض، واقع شود. ^[121]

شایان ذکر است، این حکم هم در مورد فردی که با زن زنا کرده و هم در مورد غیر آن فرد جاری می­باشد.

مسأله 158. زن بنابر احتیاط واجب نمی­تواند با مردی که «مشهور به زنا» است، قبل از آنكه توبه نماید ازدواج کند. بنابراین، صحیح بودن چنین ازدواجی قبل از توبه محلّ اشکال است و مراعات مقتضای احتیاط در این مورد ترک نشود.

مسأله 159. اگر فرد با خاله، يا عمّۀ خویش - نسبی یا رضاعی - زنا کند، ^[122] بنابر احتياط واجب نمی­تواند با دختر وی - نسبی یا رضاعی - ازدواج نمايد؛

امّا اگر با دختر عمّه يا دختر خالۀ خویش ازدواج نمايد، سپس با مادر وی (نعوذ باللّه) زنا كند، عقد ازدواجش با دختر خاله یا دختر عمّه باطل نمی­شود و بر هم حرام نمی‌گردند.

مسأله 160. اگر فرد با زنی غير از عمّه و خالۀ خویش زنا كند، احتياط مستحب آن است كه با دختر یا نوه یا مادر یا مادربزرگ آن زن ازدواج نكند.

همین طور، احتیاط مستحب است آن زن با پسر یا نوه یا پدر یا پدربزرگ فرد مذکور ازدواج ننماید.

مسأله 161. اگر فرد با زنی وطی به شبهه نماید، می­تواند با دختر یا نوه یا مادر یا مادربزرگ آن زن ازدواج نماید. همین طور، آن زن می­تواند با پسر یا نوه یا پدر یا پدربزرگ فرد مذکور ازدواج نماید.